Fyrirtæki/stofnun

Hvammstangi

13.12.1895 -

Hvammstangi er kauptún í Húnaþingi vestra. Hann var upphaflega í Kirkjuhvammshreppi en var gerður að sérstökum hreppi, Hvammstangahreppi, hinn 1. júlí 1938. Íbúar voru 543 árið 2015.
Hrepparnir tveir sameinuðust á ný 7. júní 1998 ásamt hinum 5 hreppunum í Vestur-Húnavatnssýslu: Staðarhreppi, Fremri-Torfustaðahreppi, Ytri-Torfustaðahreppi, Þverárhreppi og Þorkelshólshreppi undir nafninu Húnaþing vestra.
Hvammstangi var gerður að viðurkenndum verslunarstað árið 1895 en þá voru engin íbúðarhús á staðnum. Hið fyrsta slíka var byggt árið 1900. Þá hófust einnig fiskveiðar þar á tanganum og eru hafnarskilyrði þar nú góð. Mest er veitt af rækju og grásleppu.
Á Hvammstanga er margvísleg þjónusta fyrir sveitirnar í Húnaþingi vestra. Hitaveita Húnaþings vestra á Laugarbakka sér Hvammstanga fyrir heitu vatni en þangað var lögð hitaveituæð 1972. Vatnsveita kom í plássið 1952 en áður hafði hvert hús haft eigin brunn.
Læknir hefur haft aðsetur sitt á Hvammstanga allt frá 1905 en hann þjónaði jafnframt héraðinu. Á árunum 1979 til '81 var heilsugæsla byggð á staðnum.

12. janúar 2007 opnaði Fæðingarorlofssjóður starfsemi sína á Hvammstanga.
13. júní 2006 var opnað Selasetur á Hvammstanga. Hús Verslunar Sigurðar Pálmasonar, sem reist var 1926, hýsir Selasetrið. Í Selasetrinu má nálgast fróðleik í máli og myndum um seli og ýmsa hjátrú tengda þeim. Eitt aðgengilegasta selalátur landsins er á Vatnsnesi, norður af Hvammstanga.
    Hvammstangakirkja var vígð 21. júlí 1957. Er hún steinsteypt og tekur 160 manns í sæti. Í Kirkjuhvammi, rétt ofan Hvammstanga, er eldri kirkja - frá árinu 1882. Hún er friðlýst og í umsjón Þjóðminjasafns Íslands. Gripir úr henni eru í Hvammstangakirkju og ber þar að nefna messingskírnarfat frá árinu 1753 og silfurkaleik frá 1821.
    Björgvin Páll Gústavsson landsliðsmarkvörður í handbolta er fæddur á Hvammstanga árið 1985.

Kirkjuhvammur: Húnaþing vestra; [Kirkjuhvammshreppur; Staðarhreppur; Fremri-Torfustaðahreppur; Ytri-Torfustaðahreppur; Þverárhreppur; Þorkelshólshreppur]; Selasetur; Hvammstangakirkja; V-Húnavatnssýsla:

Um landnám svæðisins eru Sturlubók og Melabók Landnámabókar í meginatriðum samhljóma, en þó virðist Sturlubók ítarlegri. Í Sturlubók segir: „Skútaðar-Skeggi hét maðr ágætr í Nóregi; hans son var Bjǫrn, er kallaðr var Skinna-Bjǫrn, því at hann var Hólmgarðsfari; ok er honum leiddusk kaupferðir, fór hann til Íslands ok nam Miðfjǫrð ok Línakradal. Hans son var MiðfjarðarSkeggi;“ ... „Skeggi bjó á Reykjum í Miðfirði...“ Í bókinni Landið og landnáma er bent á að ekki sé ljóst hvar austurmörk landnáms Skinna-Björns voru á Vatnsnesi. Líklegt er að hann hafi numið land langt út með strönd Vatnsness, allt út til landnáms Haraldar hrings að Ambáttará. Það er þó um 20 km fyrir utan mynni Miðfjarðar. Þá eru mörkin einnig óljós að austan á móti Sóta sem nam Vesturhóp, því segja má að Línakradalur nái landfræðilega úr Miðfirði í Vesturhópsvatn en sveitamörkin eru hins vegar um Þóreyjarnúp.

Eftir að Hvammstangi varð að löggiltum verslunarstað átti uppbygging sér stað. Í upphafi var staðurinn kallaður Kirkjuhvammstangi og er núverandi nafn, Hvammstangi, líklega eldra örnefni eða þá stytting úr fyrra nafni. Árið 1904 voru skráðir íbúar í sóknarmannatali 35 talsins í sex íbúðarhúsum. Flestöll eldri íbúðarhús bæjarins sem og atvinnuhúsnæði voru í námunda við tangann og víkina innaf honum, en þar er núverandi hafnarsvæðið. Af íbúðarhúsum má nefna Möllershús, Óskarbæinn, Sjávarborg, Hruna, Vindhæli og verkamannabæinn svokallaða.

Aðeins Sjávarborg er ennþá uppistandandi, en stendur á öðrum stað í bænum. Tóft Vindhælis er ennþá sýnileg í dag og staðsett sunnarlega á deiliskipulagssvæðinu. Atvinnuhúsnæði voru einnig allmörg en flest þeirra eru horfin. Má þar nefna Riishúsið, Riisbúðina (eða pakkhúsið), gamla kaupfélagshúsið, sláturskúr, saltskúr o.fl.

Þorspmyndunin á Hvammstanga var frábrugðin mörgum öðrum stöðum á landinu. Víðast hvar voru fiskveiðar og verkun sem ýttu undir þéttbýlismyndunina, en á Hvammstanga varð hún vegna verslunarinnar og þeirrar miðstöðvar sem staðurinn varð. Árið 1910 voru þrjár verslanir á Hvammstanga; Riisverslun, verslun Garðars Gíslasonar og Verslunarfélag bænda, sem síðar varð grunnur að Kaupfélagi Vestur-Húnvetninga. Þá var fjöldi íbúa kominn í 114 og voru 24 íbúðarhús á staðnum.

Trausti Björnsson (1932-2018) frá Hvammstanga (2.6.1932 - 1.6.2018)

Alma Ágústsdóttir Levý (1929-2022) Ósum á Vatnsnesi (24.8.1929 - 13.10.2022)

Jón Ágústsson (1924-2016) bóndi Gröf Vatnsnesi (28.7.1924 - 4.6.2016)

Heiða Guðjónsdóttir (1935-2018) Reykjavík (2.10.1935 - 16.1.2018)

Auðbjörg Gunnlaugsdóttir (1911-1980) Hvammstanga (3.10.1911 - 18.5.1980)

Karl Sigurðsson (1931-2012) frá Sóllandi Hvammstanga (11.7.1931 - 2.9.2012)

Sigurður Helgi Eiríksson (1930) Steinum Hvammstanga (5.11.1930 -)

Ragnheiður Björnsdóttir (1929-2020) Hvammstanga (29.10.1929 - 16.8.2020)

Guðrún Guðjónsdóttir (1928-2019) frá Hvammstanga (19.5.1928 - 12.4.2019)

Jón Hannesson (1926-2019) frá Hvammstanga (1.6.1926 - 16.4.2019)

Steinvör Helga Benónýsdóttir (1888-1974) Hvammstanga (22.8.1888 - 26.8.1974)

Ingibjörg Jakobsdóttir (1952) hjúkrunafræðingur Hvammstanga (6.5.1952 -)

Gunnar Sigurðsson (1932) frá Sóllandi Hvammstanga (10.11.1932 -)

Kristín Guðmundsdóttir (1866) verslunarstjórafrú Rvk, frá Titlingsstöðum Vesturhópi (7.1.1866 -)

Guðmundur Ingólfsson (1953) Laugarbóli Laugarbakka V-Hvs (21.9.1953 -)

Elsa Bjarnadóttir (1924-1975) Hvammstanga (7.9.1924 - 1.9.1975)

Guðrún Sigurbjörg Bjarnadóttir (1930-2009) Sólvöllum Hvammstanga (20.10.1930 - 24.8.2009)

Ósk Bjarnadóttir (1875-1959) Garðsvík V-Hvs (7.11.1875 - 21.5.1959)

Hreinn Kristjánsson (1933-2008) Reykjavík (4.11.1933 - 24.12.2008)

Helga Jóna Ásbjarnardóttir (1943) sjúkraliði Hvammstanga (26.7.1943 - 18.2.2020)

Gunnar Valgeirsson (1955-1980) Hvammstanga (15.5.1955 - 18.6.1980)

Hjörtur Eiríksson (1914-1989) framkvæmdastjóri Valhöll Hvammstanga (20.7.1914 - 30.4.1989)

Ingibjörg Eggertsdóttir Levy (1906-1987) Hvammstanga (2.1.1906 - 18.1.1987)

Helga Ingvarsdóttir (1935) Laufási Hvammstanga og Víðigerði (12.3.1935 -)

Haukur Sigurjónsson (1926-2013) Þrúðvangi Hvammstanga og Hótelstj Blönduósi (22.10.1926 - 2.8.2013)

Jónína Hrönn Hauksdóttir (1955) Þrúðvangi Hvammstanga (26.10.1955 -)

Magni Hjálmarsson (1945) kennari Hvammstanga (13.11.1945 -)

Stefán Sveinsson (1883-1930) sölustjóri Hvammstanga 1910, kennari Siglufirði (23.1.1883 - 9.8.1930)

Sigfús Jónsson (1870) Almenningi Vatnsnesi (7.9.1870 -)

Þorsteinn Hjálmarsson (1840-1921) trésm Víðidalstungu (18.9.1840 - 29.9.1921)

Sigurbjarni Jóhannesson (1866-1947) faktor Hvammstanga og Rvk (17.10.1866 - 5.4.1947)

Hilmar Hjartarson (1948) Hvammstanga (9.12.1948 -)

Þorveig Árnadóttir (1884-1973) Ási Vatnsdal og Mörk Hvammstanga (21.6.1884 - 13.7.1973)

Björn Bjarnason (1921-1997) Hvammstanga (3.6.1921 - 13.5.1997)

Hólmfríður Jónsdóttir (1900-1958) Hvammstanga (22.10.1900 - 11.8.1958)

Guðrún Benónýsdóttir (1896-1972) Þóreyjanúpi (24.1.1896 - 28.5.1972)

Hrefna Ásgeirsdóttir (1906-1997) Reykjavík (5.10.1906 - 5.7.1997)

Þorsteinn Ásgeirsson (1902-1980) Hvammstanga (22.7.1902 - 13.8.1980)

Guðmann Grímsson (1855-1934) Kofum Hvammstanga (10.12.1855 - 22.3.1934)

Sólbjörg Björnsdóttir (1882-1949) Þröm og Blönduósi (12.3.1882 - 23.4.1949)

Ragnar Einarsson (1898-1971) Hvammstanga (11.3.1898 - 26.8.1971)

Jón Sigurðsson (1930-2008) Hlíðargerði Hvammstanga (20.12.1930 - 27.3.2008)

Syðstahvammskirkja (1882)

Björn Guðmundur Björnsson (1882-1961) Reykholti Hvammstanga (23.12.1882 - 23.11.1961)

Björn Gunnlaugsson Blöndal (1865-1927) læknir Blönduósi 1899-1901 (19.9.1865 - 27.9.1927)

Guðmundur Sigurðsson (1875-1923) Svertingsstöðum (26.3.1875 - 14.1.1923)

Friðrik Frímann Halldórsson (1878-1935) Hvammstanga (5.6.1878 - 29.9.1935)

Halldóra Þórðardóttir Líndal (1914-1987) Víðigerði Hvammstanga (20.6.1914 - 30.6.1987)

Elínborg Guðmundsdóttir (1876) Þorkelshóli (20.6.1876 -)

Björn Blöndal Pétursson (1888-1966) oddviti og hreppstj á Hvammstanga (21.4.1888 - 15.3.1966)

Unnur Ágústsdóttir (1920-2002) Mörk Hvammstanga (18.5.1920 - 5.12.2002)

Björn Jónsson (1899-1963) skólastjóri Hvammstanga (30.11.1899 - 22.3.1963)

Sigurbjörn Teitsson (1887-1975) Gufunesi Hvammstanga (27.7.1887 - 9.8.1975)

Sigurbjörg Guðmannsdóttir (1937) Hvammstanga (11.2.1937)

Svandís Jónsdóttir (1943) Hvammstanga (26.2.1943)

Þórarinn Ólafsson (1935-1998) læknir Hvammstanga (20.3.1935 - 23.2.1998)

Ingigerður Daníelsdóttir (1903-1990) Sóllandi Hvammstanga (13.7.1903 - 29.6.1990)

Kristbjörg Inga Magnúsdóttir (1940) Sæbóli Hvammstanga (10.12.1940)

Vatnsnes ((1950))

Karl Ásgeir Sigurgeirsson (1943) Hvammstanga (12.12.1943 -)

Kirkjuhvammur í Miðfirði (1318 -)

Jóhann Jósefsson (1880-1964) Bala (1.4.1880 - 7.6.1964)

Syðstihvammur í Miðfirði (um1400 -)

Helgi Benediktsson (1914-1982) Hvammi, Hvammstanga (12.1.1914 - 29.12.1982)

Ólafur Höskuldsson (1939-2019) sjómaður, Hvammstanga (15.12.1939)

Magnús Sveinbjörnsson (1929-2016) Hrísum í Fitjárdal (25.11.1929 - 30.4.2016)

Jónas Sveinsson (1895-1967) læknir Blönduósi (7.7.1895 - 28.7.1967)

Egill Gunnlaugsson (1936-2008) héraðsdýralæknir Hvammstanga (29.9.1936 - 31.8.2008)

Kaupfélag V-Húnvetninga Hvammstanga (29.3.1909 -)

Ketilríður Einarsdóttir (1869-1961) veitingakona Hvammstanga (1.11.1869 - 20.6.1961)

Sigvaldi Björnsson (1873-1945) Brekkulæk Miðfirði (16.11.1873 - 13.12.1945)

Hvammstangakirkja (21.7.1957 -)

HAH00318

IS HAH-Bæ

Loka

Fullt

GPJ 19.2.2019

• íslenska

Guðmundur Paul . https://is.wikipedia.org/wiki/Hvammstangi . file:///C:/Users/Notandi/AppData/Local/Microsoft/Windows/INetCache/IE/IYSOP8YK/fornleifar_hvammstangahofn-2017_prent.pdf