Corporate body

Vatnsnes

(1950)

Vatnsnes er grösugt og búsældarlegt nes fyrir miðjum Húnaflóa. Um 40 km langt og hæsti tindur þess er Þrælsfell í tæplega 900 metra hæð yfir sjávarmáli. Blómleg byggð og mikið útræði var á öldum áður á Vatnsnesi, en við lok 20. aldar fór byggðinni hnignandi og bæir fóru í eyði. Mörg af bestu fjárbúum landsins eru á Vatnsnesi enda nesið grösugt og gott til beitar. Mikil sellátur eru víða á Vatnsnesi og mjög fjölskrúðugt fuglalíf. Byggðir hafa verið upp selaskoðunarstaðir og ferðaþjónusta á nesinu hefur aukist nokkuð á liðnum árum. Helstu áningastaðir á og við nesið, fyrir utan að sjálfsögðu Hvammstanga, eru Ánastaðastapar, Illugastaðir, Svalbarð, Hvítserkur og Borgarvirki. Hvammstangi er þéttbýliskjarni Húnaþings vestra og stendur hann á vestanverðu nesinu um 6. km frá þjóðveginum.

Horft til suðausturs ofan af Geitafelli og séð í mynni Þorgrímsstaðadals (nær) og Katadals í Vatnsnesfjalli. Fjær sést Víðidalsfjall.
Vatnsnes er hálendur skagi milli Miðfjarðar og Húnafjarðar. Þar er lítið láglendi nema á vesturhlutanum. Hálendi Vatnsness nefnist einu nafni Vatnsnesfjall, en það er nokkuð skorið dölum og eru þeirra stærstir Katadalur og Þorgrímsstaðadalur. Hæsti hnjúkur Vatnsnesfjalls er Þrælsfell, 895 m y.s. Þaðan er víðsýnt til allra átta, en sjá má í sjö sýslur í góðu skyggni. Hringvegur um Vatnsnes er 90 km langur. Meðal áhugaverðra eða sögufrægra staða við Vatnsneshringinn má til dæmis nefna Hamarsrétt, Illugastaði, Tjörn, Hvítserk og Borgarvirki. Á Vatnsnesi er mikið um sel og gott aðgengi fyrir ferðamenn að skoða seli í Hindisvík og að Ósum. Í selatalningu í lok ágúst 2007 við Vatnsnes sáust 727 selir. Kauptúnið Hvammstangi stendur á vesturströnd Vatnsness.

Haraldur hringur nam Vatnsnes að Ambáttará vestan megin og að Þverá og Bjargaósi að austan. Hann bjó að Hólum.

Húnaflói; Þrælsfell; Hvammstangi; Ánastaðir; Ánastaðastapar [Stapar]; Illugastaðir; Illugastaðir; Svalbarð; Hvítserkur; Borgarvirki; Geitafell; Þorgrímsstaðadalur; Katadalur; Vatnsnesfjall; Víðidalsfjall; Miðfjörður; Húnafjörður; Hamarsrétt; Tjörn; Hindisvík; Ósar; Ambáttará; Þverá; Bjargaós; Hólum:

Eðibýli. 1) Miðseta 2) Syðri-Valla-kot 3) Hátún 4) Hesthúskofi 5) Tóftir 6) Fýsibakki 7) Ból 8) Horngrýti 9) Spottakot 10) Víti; 11) Bakkabúð 12) Ánastaðasel. Býlis þessa er ekki getið siðar í jarðabókum, en þó mun hafa haldizt þar við byggð öðru hvoru fram á seinni hluta 19. aldar. Nú mun engin af þessum hjáleigum vera byggð. 13) Skarðsbúð 14) Verbúðir á Hamrinum , tvær, grasnytjalausar. Hamarinn er sem næst merkinu á milli Almennings og Sauðadalsár; stendur við Hamarsá. Þar hefir til skamms tíma verið útræði. Seinni hluta 19. aldar voru verbúðirnar 3. Nú eru þær allar komnar í auðn. 15) Þröm; 16) Vallnaland 17) Ambáttarkot

Illugastaðir á Vatnsnesi (1927) (1927 -)

Sæból Vatnsnesi

Krókar í Víðidal

Jón Lárusson (1873-1959) kvæðamaður í Hlíð á Vatnsnesi (26.12.1873 -14.4.1959)

Jakob Bjarnason (1842-1887) Illugastöðum á Vatnsnesi (5.10.1842 - 20.9.1887)

Skarðsviti á Vatnsnesi (1950 -)

Skarðhver á Vatnsnesi (874-)

Kirkjuhvammskirkja á Vatnsnesi (1882 -)

Vatnsnesfjall á Vatnsnesi (874 -)

Þórsá á Vatnsnesi ((1000-2019))

Bergsstaðir-Torfnes Vatnsnesi ((1950))

Súluvellir í Vesturhópi ((1930))

Skarð á Vatnsnesi ((1900-1972))

Sauðadalsá - Sauðá á Vatnsnesi ((1950))

Hvítserkur ((1930))

Hindisvík á Vatnsnesi ((1900)-1957)

Syðstihvammur í Miðfirði (um1400 -)

Kirkjuhvammur í Miðfirði (1318 -)

Tjarnarkirkja á Vatnsnesi (um 1935)

Borgarvirki ((1880))

Hvammstangi (13.12.1895 -)

Stapar á Vatnsnesi ((1950))

Steinhöfuð (Bárður) við Gnýstaði ((1950))

Þúfnalækur í landi Kirkjuhvamms á Vatnsnesi ((1000))

HAH00019

IS HAH-Nat

Final

Full

GPJ 5.3.2019

• Icelandic

http://www.visithunathing.is/is/ahugavert/saga/vatnsnes https://is.wikipedia.org/wiki/Vatnsnes