Akur í Torfalækjarhrepp

Identity area

Type of entity

Corporate body

Authorized form of name

Akur í Torfalækjarhrepp

Parallel form(s) of name

Standardized form(s) of name according to other rules

Other form(s) of name

Identifiers for corporate bodies

Description area

Dates of existence

(1350)

History

Bærinn stendur spölkorn frá þjóðveginum að heita má á bakka Húnavatns. Skammt innan við merki Skinnastaða og Akurs er Brandanes sem gengur út í Húnavatn. Þar uppaf eru Akurshólar, lítt grónir, en þó beit þar kjarngóð. Milli hólanna og vatnsins var Akursflugvöllur. Túnið næst bænum er að mestu ræktað á mel, en suður með vatninu tekur við mikill flói, sem nú er tekið að rækta. Akur á land upp að þjóðveginum á móts við Kringlu.
Íbúðarhús byggt 1950 hæð og kjallari 580 m3. Fjós byggt 1947 yfir 14 kýr, síðar breytt í fjárhús. Fjárhús með grindum steypt 1964 yfir 270 fjár, önnur yfir 120 fjár byggð 1962 úr timbri og járni. Hlöður 975 m3, geymsla 70 m3. Tún 30,5 ha. Veiðiréttur í Húnavatni og Vatnsdalsá.

Places

Torfalækjarhreppur; Húnavatn; Skinnastaðir; Brandanes; Akurshólar; Akursflugvöllur; Kringla; Vatnsdalsá; Þúfnalækur; Akurssýki [Ferginsýki]; Gyltuskarð; Mógil; Brandaskarð; Gyltu- eða Kiðaskarð; Húsholt; Háugötur; Gullsteinn; Saurhólmi; Axlarkvísl; Skriðuvað; Stóragiljá; Beinakelda; Þingeyrarklaustur; Þingeyrar: Langhylur; Húnavatn; Torfalækjarós; Akursel í Sauðadal;
Akurshólmi í Vatnsdalseyjum;

Legal status

Jarðardýrleiki xxx € og so tíundast tveim tíundum. Eigandinn er kóngl. Majestat og liggur þessi jörð undir Þíngeyraklaustur. Ábúandinn Björn Helgason.
Landskuld ij € . Betalast í öllum gildum landaurum, en þó er ákveðið eitt tuttugu álna fóður, og afhendist heim til klaustursins.
Leigukúgildi v og ekki kveðst Björn fleiri meðtekið hafa; áður voru vi fyrir 2 árum, og því einu fækkað að lítt bygðist. Leigur gjaldast í smjöri heim til klaustursins, og so er áskilið;
þó hefur lögmaður ljúflega í þess stað meðtekið penínga þetta ár. Kvaðir eru för til veiða í Lánghyl um einn dag, og tveir hríshestar heim til klaustursins. Kvikfjenaður ii kýr, i kvíga veturgömul, xl ær, vii sauðir tvævetrir og eldri, xxiiii veturgamlir, xxv lömb, iii hestar, i únghryssa. Fóðrast kann iiii kýr, xx lömb, xl ær, iiii hestar. Torfrista og stúnga sæmileg.
Móskurður lítill eður enginn. Silúngsveiðivon mikil og góð í Húnavatni fyrir norðan Brandanes og alt til Torfalækjaróss, og hefur jörðin hjer af mikil not haft, bæði vor og haust, alt til þess að fyrir 6 árum (litlu meir eður minna) tóku lögmannsins Lauritz Gottrup landsetar þessa silúngsveiðibrúkan sjer til nota, og hafa síðan þær veiðar undir Stóru Giljaá lögfestar verið, og því Akurs ábúendur ekki þorað að brúka. Berjalestur hefur góður verið en má nú heita þrotinn. Selstöðu á jörðin á Sauðadal, að allra gamalla manna sögn, þar sem enn í dag heitir Akursel, og sjást glöggvar seltóftir. Engjatak á jörðin fram á Vatnsdalseyjum, takmarkaðan reit sem áður segir um Krínglu. Engireiturinn er kallaður Akurshólmi.
Túninu grandar sandfjúk af norðanáttar stórviðrum. Engjatak á jörðin ekkert í heimalandi, síðan það er aflagt, að ábúendur mætti brúka suður til Þúfnalækjar. Lítinn spotta engis, strax fyrir norðan lækjarósinn, brúkuðu Akursmenn átölulaust, þar til Giljaármenn lögfestu norður lengra síðan Jón Eiríksson fjekk lögsögn í Húnavatnsþíngi; þángað til höfðu það Akursmenn en þora síðan ekki að brúka. Vatnsból er í Húnavatni þegar stórviðri falla til á sumur, er það valla nýtandi fjenaði en mönnum síóur.

Functions, occupations and activities

Mandates/sources of authority

Internal structures/genealogy

Ábúendur;
-1870 og 1910- Páll Ólafsson 9. sept. 1832 - 22. maí 1910. Bóndi, hreppstjóri og danneborgsmaður á Akri, Torfalækjarhr., A.- Hún. Bóndi á Gilsstöðum, Undirfellssókn, Hún. 1860. Kona hans 30.10.1856; Guðrún Jónsdóttir 22. júní 1832 - 11. apríl 1915. Húsfreyja á Akri, Torfalækjarhr., A.-Hún. Var í Miðhlíð, Hagasókn, Barð. 1845. Húsfreyja á Gilsstöðum, Undirfellssókn, Hún. 1860.

1920- Ólafur Bjarnason 19. sept. 1891 - 13. feb. 1970. Bóndi í Brautarholti, Brautarholtssókn, Kjós. 1930. Búfræðingur og bóndi og hreppstjóri í Brautarholti, Kjalarneshr., Kjós. Ókvæntur 1920

1923-1956- Jón Pálmason 28. nóv. 1888 - 1. feb. 1973. Alþingismaður, ráðherra og bóndi á Ytri-Löngumýri í Svínavatnshr., í Mörk í Laxárdal og á Akri við Húnavatn, A-Hún. Bóndi á Akri, Þingeyrasókn, A-Hún. 1930. Var á Akri í Torfalækjahr., A-Hún. 1957. Kona hans; Jónína Valgerður Ólafsdóttir 31. mars 1886 - 3. jan. 1980. Húsfreyja á Akri, Þingeyrasókn, A-Hún. 1930. Var á Akri í Torfalækjahr., A-Hún. 1957. Húsfreyja á Ytri-Löngumýri í Svínavatnshr., síðar á Akri við Húnavatn, A-Hún., síðast bús. í Torfalækjarhreppi.

Frá 1956- Pálmi Jónsson 11. nóv. 1929 - 9. okt. 2017. Alþingismaður, ráðherra og bóndi á Akri í Torfalækjarhreppi. Var á Akri, Þingeyrasókn, A-Hún. 1930. Var á Akri í Torfalækjahr., A-Hún. 1957. Síðast bús. í Reykjavík. Gegndi margvíslegum félags- og trúnaðarstörfum. Kona hans; Helga Sigfúsdóttir 6. júlí 1936 - 20. mars 2018. Húsfreyja á Akri í Torfulækjarhreppi og í Reykjavík. Var á Akri í Torfalækjahr., A-Hún. 1957.

General context

Relationships area

Related entity

Finnbogi Jónsson (1930-2004) frá Sölvabakka (7.7.1930 - 9.1.2004)

Identifier of related entity

HAH09468

Category of relationship

hierarchical

Dates of relationship

Description of relationship

Húsbóndi þar um tíma

Related entity

Oktavía Bergmann Jónasdóttir (1912-1989) Leysingjastöðum (14.6.1912 - 2.8.1989)

Identifier of related entity

HAH06942

Category of relationship

hierarchical

Dates of relationship

1938-1947

Description of relationship

Húsfreyja þar

Related entity

Finnbogi Guðmundsson (1954) Akri (23.8.1954)

Identifier of related entity

HAH07261

Category of relationship

associative

Dates of relationship

23.8.1954

Description of relationship

Fæddur þar

Related entity

Valgerður Þorvarðardóttir (1940) Laugarbakka (13.2.1940 -)

Identifier of related entity

HAH09111

Category of relationship

associative

Dates of relationship

13.2.1940

Description of relationship

fædd þar

Related entity

Kristín Þorvarðardóttir (1938-2022) Núpsdalstungu (28.11.1938 - 22.1.2022)

Identifier of related entity

HAH08202

Category of relationship

associative

Dates of relationship

28.11.1938

Description of relationship

fædd þar

Related entity

Salóme Jónsdóttir (1926-2015) Hvammi í Vatnsdal (31.3.1926 - 5.3.2015)

Identifier of related entity

HAH07970

Category of relationship

associative

Dates of relationship

31.3.1926

Description of relationship

fædd þar

Related entity

Þingeyrakirkja (1864 -)

Identifier of related entity

HAH00633

Category of relationship

associative

Dates of relationship

21.7.1887

Description of relationship

Sameiginleg landamerki

Related entity

Gullsteinn - Kristnitökusteinn ((1950))

Identifier of related entity

HAH00281

Category of relationship

associative

Dates of relationship

21.7.1887

Description of relationship

Landamerkja viðmið

Related entity

Beinakelda Torfalækjarhreppi ((1300))

Identifier of related entity

HAH00550

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

Related entity

Stóra-Giljá Torfalækjarhreppi ((950))

Identifier of related entity

HAH00479

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

Related entity

Skinnastaðir í Torfalækjarhreppi ((1000))

Identifier of related entity

HAH00564

Category of relationship

associative

Dates of relationship

24.5.1890

Description of relationship

Sameiginleg landamörk

Related entity

Torfalækjarhreppur ((1000-2019))

Identifier of related entity

HAH00566

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

Related entity

Jóhanna Erlendsdóttir (1905-1979) Breiðavaði (16.3.1905 - 20.8.1979)

Identifier of related entity

HAH05133

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

var þar í ellinni

Related entity

Þorsteinn Jónsson (1843-1920) Hæli Torfalækjarhr og Betel Gimli (13.5.1843 - 28.2.1920)

Identifier of related entity

HAH07077

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

vinnumaður þar 1870

Related entity

Ólafur Pálsson (1863) frá Akri, skrifstofustjóri í Khöfn, (3.3.1863 -)

Identifier of related entity

HAH06495

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

barn þar

Related entity

Ólafur Pétur Bjarnason (1867-1953) frá Stafni, lausamaður Akri 1930 og Mjóadal (21.6.1867 - 6.10.1953)

Identifier of related entity

HAH05838

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

Lausamaður þar 890

Related entity

Margrét Björnsdóttir (1927-2005) frá Akri (21.4.1927 - 30.7.2005)

Identifier of related entity

HAH01749

Category of relationship

associative

Type of relationship

Margrét Björnsdóttir (1927-2005) frá Akri

is the associate of

Akur í Torfalækjarhrepp

Dates of relationship

Description of relationship

Related entity

Ingunn Pálsdóttir (1867-1948) Akri (11.5.1867 - 3.6.1948)

Identifier of related entity

HAH06708

Category of relationship

hierarchical

Type of relationship

Ingunn Pálsdóttir (1867-1948) Akri

controls

Akur í Torfalækjarhrepp

Dates of relationship

11.5.1867

Description of relationship

Fædd þar síðar hæusfreyja

Related entity

Helga Sigfúsdóttir (1936-2018) Akri (7.6.1936 - 20.3.2018)

Identifier of related entity

HAH06944

Category of relationship

hierarchical

Type of relationship

Helga Sigfúsdóttir (1936-2018) Akri

controls

Akur í Torfalækjarhrepp

Dates of relationship

Description of relationship

Húsmóðir þar

Related entity

Páll Ólafsson (1832-1910) Akri (9.9.1832 - 22.5.1910)

Identifier of related entity

HAH09457

Category of relationship

hierarchical

Type of relationship

Páll Ólafsson (1832-1910) Akri

controls

Akur í Torfalækjarhrepp

Dates of relationship

Description of relationship

Húsbóndi þar

Related entity

Guðrún Jónsdóttir (1832-1915) Akri (22.6.1832 - 11.4.1915)

Identifier of related entity

HAH04363

Category of relationship

hierarchical

Type of relationship

Guðrún Jónsdóttir (1832-1915) Akri

controls

Akur í Torfalækjarhrepp

Dates of relationship

1870

Description of relationship

1870-1910

Related entity

Pálmi Jónsson (1929-2017) Akri (11.11.1929 - 9.10.2017)

Identifier of related entity

HAH03713

Category of relationship

hierarchical

Type of relationship

Pálmi Jónsson (1929-2017) Akri

controls

Akur í Torfalækjarhrepp

Dates of relationship

1956

Description of relationship

Related entity

Jón Pálmason (1888-1973) alþm Akri (28.11.1888 - 1.2.1973)

Identifier of related entity

HAH05139

Category of relationship

hierarchical

Type of relationship

Jón Pálmason (1888-1973) alþm Akri

is the owner of

Akur í Torfalækjarhrepp

Dates of relationship

1923

Description of relationship

Bóndi þar 1923-1963

Access points area

Subject access points

Place access points

Occupations

Control area

Authority record identifier

HAH00548

Institution identifier

IS HAH-Bæ

Rules and/or conventions used

Status

Final

Level of detail

Full

Dates of creation, revision and deletion

GPJ 13.3.2019

Language(s)

  • Icelandic

Script(s)

Sources

Guðmundur Paul
Jarðabók Árna Magnússonar 1706. Bls 308
file:///C:/Users/Notandi/AppData/Local/Microsoft/Windows/INetCache/IE/TYHI81U1/H%C3%BAnavatnss%C3%BDsla.pdf
Landamerkjabók Húnavatnssýslu No. 72, fol. 38. 21.7.1887
Húnaþing II

Maintenance notes

  • Clipboard

  • Export

  • EAC

Related subjects

Related places