Corporate body

Laxárdalur fremri

874 -

Laxárdalur er dalur í Austur-Húnavatnssýslu sem oft er kallaður Laxárdalur fremri til aðgreiningar frá Laxárdal í Skagafjarðarsýslu, sem er handan við fjallgarðinn milli Skagafjarðar og Húnavatnssýslu og er stundum kallaður Laxárdalur ytri.
Laxárdalur fremri liggur samsíða Langadal, frá Refasveit og næstum fram að Bólstaðarhlíð og Vatnsskarði. Þar var áður allmikil byggð, um tuttugu bæir, en nú er aðeins einn eftir í byggð. Dalurinn er grösugur og nokkuð búsældarlegur en mjög snjóþungur.

Norður eftir dalnum rennur Laxá á Laxárdal, sem kallast Laxá á Refasveit eftir að hún kemur fram úr dalnum og sameinast Norðurá. Vatnaskil eru nokkuð sunnan við miðjan dal, á móts við Litla-Vatnsskarð og rennur Auðólfsstaðaá þaðan til suðurs og síðan til vesturs um Auðólfsstaðaskarð í Blöndu.

Bæir í byggð; Mánaskál kom aftur í byggð 2014
Bæir í eyði; Skrapatunga. Balaskarð, Gautsdalur (fór í eyði 2014), Úlfagil, Mýrakot, Núpur, Illugastaðir, Refsstaðir, Núpsöxl, Kirkjuskarð, Sneis, Tungubakki, Eyrarland, Vesturá, Grundarkot, Kárahlíð, Hvammur, Litla-Vatnsskarð, Mörk, Mjóidalur, Skyttudalur, Þverárdalur, Selhagi.

Bæir á Laxárdal í réttri röð inn dalinn: Skrapatunga. Balaskarð, Mýrakot, Mánaskál, Úlfagil, Núpur, Illugastaðir, Núpsöxl, Kirkjuskarð, Sneis, Eyrarland, Vesturá, Refsstaðir, Kárahlíð, Litla-Vatnsskarð, Mörk, Hvammur, Gautsdalur, Mjóidalur, Skyttudalur, Þverárdalur, Kálfárdalur, Selhagi.

Vottar að því að so hafi almúginn framborið og undirrjettað, sem framan- og ofanskrifuð jarðabók útvísar, frá því er byrjar að tala um jörðina Botnastaði og til þess nú er komið, að Vatnshlíð einni undantekinni, erum við undirskrifaðir, sem jafnan höfum þessu erindi nálægir verið; til vitnis
undirskrifuð nöfn að Óðulstöðum í Lángadal þann 12. Novembris Ánno 1708.
Guðmundur þorsteinsson og Thorsteinn Hákonsson. m. e. h.

Reið / gönguleið frá Skrapatungurétt í Refasveit um Laxárdal til Bólstaðarhlíðar í Svartárdal.

Laxárdalur er samsíða Langadal og er með mestu dölum sýslunnar, áður þéttbýlasti hluti hennar, en núna að mestu í eyði. Aðeins er búið nyrst á Balaskarði og syðst í Þverárdal.

Dalbotninn er í 200-300 metra hæð, ákjósanlegt og vel gróið reiðland. Á Mörk í Laxárdal bjó Jón Jónsson, ættfaðir Harðabóndaættar. Þaðan er líka Erlendur Guðmundsson vesturfari, sem skrifaði æskuminningar sínar í Heima og heiman. Í Kárahlíð ólst upp Rósberg G. Snædal rithöfundur. Í Mánaskál bjó svo Máni, landnámsmaður dalsins. Bæjaröðin frá suðri er þessi: Kálfárdalur, Þverárdalur, Skyttudalur, Mjóidalur, Gautsdalur, Hvammur, Mörk, Litla-Vatnsskarð, Kárahlíð, Refsstaðir, Grundarkot, Vesturá, Eyrarland, Sneis, Tungubakki, Kirkjuskarð, Núpsöxl, Illugastaðir, Núpur, Úlfagil, Mánaskál, Mýrakot, Balaskarð, Skrapatunga.

Förum frá Skrapatungurétt til austurs fyrir sunnan Tunguhnjúk að Balaskarði í Laxárdal. Síðan suður eftir Laxárdal endilöngum. Fyrst suðsuðaustur um Mánaskál að Kirkjuskarði. Við förum suðsuðaustur Laxárdal að Refsstöðum. Áfram suðaustur Laxárdal að Litla-Vatnsskarði. Enn förum við suður Laxárdal að Gautsdal. Áfram suðaustur Laxárdal í Þverárdal, þar sem Laxárdalur endar í suðri. Frá Þverárdal förum við um Þverárdal suður í Bólstaðarhlíð í Svartárdal.
31,1 km

IS HAH-Nat

Final

Full

GPJ 27.2.2019

• Icelandic

Guðmundur Paul
Jarðabók Páls Vidalín 1708. Bls 383
file:///C:/Users/Notandi/AppData/Local/Microsoft/Windows/INetCache/IE/TYHI81U1/H%C3%BAnavatnss%C3%BDsla.pdf https://is.wikipedia.org/wiki/Laxárdalur_fremri http://www.jonas.is/laxardalur/