Fyrirtæki/stofnun

Gilsstaðir í Vatnsdal

(1300)

Bærinn stendur undir hálsinum þar sem hann er lægstur eftir að kemur út fyrir Fellið. Beitiland er mikið og gott og nær allt vestur að Gljúfurá. Undirlendi er mikið en mest votlent nema á árbakkarnir sem jafngilda túni til heyskapar. Jörðin er ættaróðal. Íbúðarhús byggt 1924 og 1938, 287 m3. Fjárhús yfir 287 fjár. Hesthús yfir 16 hross. Hlaða 490 m3. Skúr 50 m3. Tún 29,9 ha. Veiðiréttur í Vatnsdalsá.

Vatnsdalur; Áshreppur; Vatnsdalsá; Gljúfurá; Rauðkutjörn; Forholt; Grjótvarða; Náttmálaborg; Hrísás; Þverlækur; Flaga; Flögutjarnarflói; Múlavatnshöfði; Kornsá; Oddanes; Stekkjargil; Gilsstaðaborg; Þingeyrarklaustur;

Jarðardýrleiki xxiiii & að hyggju manna, þó gjaldast bjer af tvær tíundir, presti og fátækum, viii álnir í hverja, so að eftir þeim reikníngi skyldi jörðin dýrri yera, og meina menn því ráði ábúendanna ljúfur vilji.
Eigandinn kóngL Majestat, og liggur þessi jörð til Þingeyraklausturs. Abúandinn Björn þorvarðsson.
Landskuld i & xl álnir. Betalast með kaupstaðargjaldi síðan Lauritz lögmaður viðtók, en þegar kaupstaðargjald þrýtur, tekur lögmaðurinn Lauritz Gottrap í landauram, peníngum og ullarvöru. I hans tíð og áður hefur hjer jafnan verið xx álna fóður, en hitt, sem nú er kaupstaðargjald, var áður úttekið í landaurum heima á jörðinni í fardögum. Leigukúgildi v. Leigur betalast í smjöri heim til klaustursins, nema í næstu 2 ár, síðan lögmaðurinn ekki vildi kúgildin uppbæta; yide Flögu. Kvaðir eru hestlán á Skaga. Dagsláttur í Hnausa sem áður er sagt um Flögu. Kúgildin eru óuppbætt í 25 ár. Kvikfjenaður iiii kýr, i kvíga tvævetur geld, ii kálfar, xxxi ær, x sauðir veturgamlir, xxv lömb, i hestur, iii hross, i foli tvævetur, iii fyL Fóðrast kann iiii kýr, iii úngneyti, xxv lömb, xxx ær, v hestar. Torfrista og stúnga næg. Reiðíngsrista nýtandi heimamönnum. Móskurður til eldiviðar hefur verið, meinast vera mega en brúkast ekki. Hrísrif sem áður segir um Flögu. Silúngsveiðivon í Vatnsdalsá brúkast lítt Túninu grandar grjótskriða af brattlendis lækjum. Engjunum grandar Vatnsdalsá, vide Flögu. Vatnsból þrýtur um vetur en þó sjaldan og er þá meinilt.

Heimilið á Gilsstöðum hafði yfir sér sérstæðan blæ. Þangað þótti gaman að koma vegna glaðværðar bóndans og skörungsskapar húsfreyjunnar. Settist Kristján við orgelið ef svo bar undir og lagið var tekið. I minni fólks var að þeir sungu saman tvísöng, Böðvar Þorláksson, þá bóndi á Hofi, og síðar póstmeistari á Blönduósi. Einnig áttu þeir til að drekka saman og voru umtalaðir, einkum þó Böðvar. Kristján á Gilsstöðum var Iistasmiður bæði á gull og silfur og einnig leturgrafari.

baðstofan var portbyggð, svipað og í Grímstungu og var sofið uppi en stofa niðri í suðurendanum og eldhúsið norðan við. Var gengið úr því inn í stofuna sem var með timburstafni og gluggar voru til suðurs á báðum hæðum en auk þess voru þeir á vesturhlið byggingarinnai;

Sérkenni voru það nokkur á Gilsstaðaheimilinu að blótsyrði voru fólkinu töm en til þess tók enginn svo að ég vissi. Þótti jafnvel sjálfsagður hlutur.

Ábúendur;

1896-1954- Kristján Júlíus Blöndal 2. júlí 1872 - 21. nóv. 1941. Bóndi á Gilsstöðum, Undirfellssókn, A-Hún. 1930. Bóndi á Gilsstöðum í Vatnsdal. Kona hans; Jósefína Elín Magnúsdóttir Blöndal 16. ágúst 1872 - 3. júní 1954. Var á Gilsstöðum, Undirfellssókn, Hún. 1880. Húsfreyja á Gilsstöðum í Vatnsdal. Nefnd Elín Jósefína í Æ.A-Hún.

1954-1973- Emilía Kristjánsdóttir Blöndal 31. mars 1900 - 13. nóv. 1973. Var í Reykjavík 1910. Var á sama stað 1930. Var á Gilsstöðum, Áshr., A-Hún. 1957. Ógift.

1954- Magnús Kristjánsson Blöndal 20. apríl 1905 - 17. ágúst 1985. Var á Gilsstöðum, Undirfellssókn, A-Hún. 1930. Var á Gilsstöðum, Áshr., A-Hún. 1957. Bóndi á Gilsstöðum. Ókvæntur.

Merkjaskrá fyrir Gilsstöðum í Áshreppi

Austur að Vatnsdalsá ræður garður og skurður að Rauðkutjörn, og þaðan í Forholt, og svo sömu stefnu í Grjótvörðu á hálsinum norður undan Náttmálaborg, þaðan sömu stefnu yfir Hrísás fyrir norðan Þverlæk yfir Flögutjarnarflóa sunnanverðan vestur á Múlavatnshöfða, frá honum helzt áfram sama stefna til Gljúfurár. Þessi merki er milli Gilsstaða og Flögu. Að sunnan, milli Gilsstaða og Kornsár, frá snidduvörðu við ána í Oddanesi, beina línu yfir fornt garðlag, neðanvert við Stekkjargil, í grjótvörðu á Gilsstaðaborg, síðan heldur áfram sama stefna vestur yfir hálsinn til Gljúfurár Að austanverðu ræður Vatnsdalsá og vestan Gljúfurá.

Hnausum, dag. 26. september 1890.
Magnús Steindórsson eigandi Gilsstaða.
B.G. Blöndal umboðsmaður Þingeyrarkl.jarða
Árni Erlendsson eigani Flögu.

Lesið upp á manntalsþingi að Ási í Vatnsdal, hinn 28. maí 1891, og innfært í landamerkjabók Húnavatnssýslu, No. 237, fol. 123.

Magnús Steindórsson (1841-1915) Gilsstöðum og Hnausum (2.5.1841 - 21.3.1915)

Sigríður Guðmundsdóttir (1892-1977) saumakona frá Kárdalstungu (13.6.1892 - 15.3.1977)

Ólöf Guðmundsdóttir (1869-1939) Bakka Öxnadal (8.12.1869 - 17.6.1939)

Kristín Blöndal (1901-1959) matarbragga Blönduósi, frá Gilsstöðum (16.12.1901 - 22.5.1959)

Lárus Blöndal (1896-1918) Búfræðingur Gilstöðum í Vatnsdal (4.9.1896 - 23.3.1918)

Hulda Kristjánsdóttir Blöndal (1912-1962) Gilsstöðum (1.7.1912 - 21.8.1962)

Vatnsdalur (um 880 -)

Ólafur Pálsson (1863) frá Akri, skrifstofustjóri í Khöfn, (3.3.1863 -)

Skriður í Vatnsdal

Jónas Pétursson (1890-1918) frá Rútsstöðum (3.10.1890 - 7.3.1918)

Haraldur Jónsson (1907-1981) Efra-Jaðri Skagaströnd (20.2.1907 - 8.12.1981)

Kornsá í Vatnsdal ((1950))

Þingeyrakirkja (1864 -)

Flaga í Vatnsdal ((1920))

Finnbogi Júlíusson (1911-2004) búfræðingur frá Hólkoti (23.5.1911 - 18.6.2004)

Vatnsdalsá ((1000-2019))

Elín Magnúsdóttir Blöndal (1872-1954) Gilsstöðum (16.8.1872 - 3.6.1954)

Margrét Magnúsdóttir (1850-1945) Gilsstöðum (30.6.1850 - 9.5.1945)

Páll Ólafsson (1832-1910) Akri (9.9.1832 - 22.5.1910)

Kristján Blöndal (1872-1941) Gilsstöðum (2.7.1872 - 21.11.1941)

Júlíus Sófus Jónsson (1886-1959) Hólkoti og Gilsstöðum Vatnsdal, -vkm Hæðarenda Rvk (3.5.1886 - 22.9.1959)

Björn Gunnlaugsson (1847-1925) Bóndi og gullsmiður á Gilsstöðum í Vatnsdal (6.9.1847 - 17.2.1925)

Helga Björnsdóttir (1890-1972) Hólkoti og Gilsstöðum (1.7.1890 - 12.7.1972)

Emelía Kristjánsdóttir Blöndal (1900-1973) frá Gilsstöðum (31.3.1900 - 13.11.1973)

HAH00043

IS HAH-Bæ

Loka

Fullt

GPJ 1.4.2019

• íslenska

Guðmundur Paul
Landamerkjabók Húnavatnssýslu, No. 237, fol. 123.
Húnaþing II bls 351
Jarðarbók Árna Magnússonar og Eggerts Ólafssonar. Bls 274
file:///C:/Users/Notandi/AppData/Local/Microsoft/Windows/INetCache/IE/TYHI81U1/H%C3%BAnavatnss%C3%BDsla.pdf