Vesturhópshólakirkja

Identity area

Type of entity

Corporate body

Authorized form of name

Vesturhópshólakirkja

Parallel form(s) of name

Standardized form(s) of name according to other rules

Other form(s) of name

Identifiers for corporate bodies

Description area

Dates of existence

1879 -

History

Vesturhópshólakirkja er kirkja að Vesturhópshólum í Vesturhópi. Bærinn er ysti bær í sveitinni og dregur nafn sitt af urðartungu sem hefur hreyfst úr fjallinu fyrir ofan.

Kirkjan á Vesturhólshólum var byggð árið 1879 en hún var bændakirkja allt fram til 1959. Henni tilheyrir predikunarstóll sem talinn er vera frá 17. öld. og talinn smíðaður af Guðmundi Guðmundssyni „bíld“ frá Bjarnastaðahlíð. Altaristaflan í kirkjunni sýnir Krist á krossinum og er hún talin vera gömul. Á henni kemur fram nafnið Bertel Øland og ártalið 1761. Hvort tveggja, predikunarstóll og altaristafla, er talið vera komið úr kirkjunni á Höskuldsstöðum í Vindhælishrepp.
Vesturhópshólakirkja er timburhús, 7,69 m að lengd og 4,73 m á breidd, með klukknaport við vesturstafn, 1,40 m að lengd og 1,73 m á breidd. Þakið er krossreist og trékross upp af framstafni. Kirkjan er klædd steinajárni, þak bárujárni og stendur á steinhlöðnum sökkli. Á hvorri hlið kirkju eru þrír gluggar. Í þeim er miðpóstur og tveir þriggja rúðu rammar. Lítill póstgluggi er efst á framstafni með tveggja rúðu römmum. Á klukknaporti er krossreist bárujárnsklætt þak en efsti hluti stafns og hliða er klæddur steinajárni. Stoðir eru undir framhornum en hálfstoðir við framstafn kirkju. Fyrir kirkjudyrum eru tvöfaldar spjaldsettar vængjahurðir.
Friðuð 1. janúar 1990 samkvæmt aldursákvæði 1. mgr. 36. gr. þjóðminjalaga nr. 88/1989.

Places

Vesturhópshólar [Hólar]; Vesturhóp; Höskuldsstaðkirkja í Vindhælishrepp; Vatnsnesfjall; Tjarnarprestakall;

Legal status

Functions, occupations and activities

Mandates/sources of authority

Internal structures/genealogy

General context

Vesturhópshólar eða Hólar er bújörð og kirkjustaður í Vesturhópi í Vestur-Húnavatnssýslu og er nyrsti bærinn í sveitinni. Nafnið er komið af sérkennilegum hólaklasa sem liggur niður frá Vatnsnesfjalli og er sennilega skriðuframhlaup úr því. Bærinn stendur sunnan undir hólunum.

Kirkja hefur verið í Vesturhópshólum frá fornu fari en núverandi Vesturhópshólakirkja var reist árið 1879 og í henni er meðal annars predikunarstóll sem talinn er smíðaður af listamanninum Guðmundi Guðmundssyni í Bjarnastaðahlíð. Vesturhópshólar voru lengst af prestssetur en prestakallið var sameinað Tjarnarprestakalli 1854. Á meðal presta í Vesturhópshólum var Ólafur Hjaltason, fyrsti lútherski biskupinn á Hólum.

Vesturhópshólar voru taldir ein besta jörð sveitarinnar. Þekktustu búendur þar eftir að prestssetrið var lagt af voru hjónin Þorlákur Þorláksson hreppstjóri og Margrét Jónsdóttir, sem þar bjuggu á síðasta fjórðungi 19. aldar og fram á þá tuttugustu, en á meðal barna þeirra voru Jón Þorláksson forsætisráðherra og Björg Karítas Þorláksdóttir, sem var fyrst íslenskra kvenna til að ljúka doktorsprófi.

Relationships area

Related entity

Tjarnarkirkja á Vatnsnesi (um 1935)

Identifier of related entity

HAH00596

Category of relationship

associative

Dates of relationship

1854

Description of relationship

Related entity

Björg Karitas Þorláksdóttir Blöndal (1874-1934) dr.phil (30.1.1874 - 25.2.1934)

Identifier of related entity

HAH02739

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

Foreldrar hennar bjuggu þar

Related entity

Höskuldsstaðakirkja (1963) Vindhælishreppi (31.3.1963 -)

Identifier of related entity

HAH00326

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

Kirkjuklukka með ártalinu 1761 úr Höskuldsstaðakirkju er í dag í Vesturhópshólakirkju

Related entity

Súluvellir í Vesturhópi ((1930))

Identifier of related entity

HAH00490

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

Sóknarkirkja

Related entity

Benedikt Björnsson (1888-1982) Syðri-Kárastöðum (24.3.1888 - 24.4.1982)

Identifier of related entity

HAH01256

Category of relationship

associative

Dates of relationship

24.3.1888

Description of relationship

fæddur inní sóknina

Related entity

Björn Jóhannesson (1858-1935) (9.11.1858 - 21.4.1935)

Identifier of related entity

HAH02836

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

Sóknarkirkja hans

Related entity

Jón Stefán Þorláksson (1847-1907) Prestur á Tjörn á Vatnsnesi (13.8.1847 - 7.2.1907)

Identifier of related entity

HAH05736

Category of relationship

associative

Dates of relationship

1873-1902

Description of relationship

prestur þar

Related entity

Þingeyrakirkja (1864 -)

Identifier of related entity

HAH00633

Category of relationship

hierarchical

Type of relationship

Þingeyrakirkja

controls

Vesturhópshólakirkja

Dates of relationship

Description of relationship

Related entity

Hjalti Guðmundsson (1924-1992) Vesturhópshólum (24.5.1924 - 28.1.1992)

Identifier of related entity

HAH06937

Category of relationship

hierarchical

Type of relationship

Hjalti Guðmundsson (1924-1992) Vesturhópshólum

controls

Vesturhópshólakirkja

Dates of relationship

1946-1959

Description of relationship

síðasta bændakirkjan í Húnaþingi

Access points area

Subject access points

Place access points

Occupations

Control area

Authority record identifier

HAH00585

Institution identifier

IS HAH-Kir

Rules and/or conventions used

Status

Final

Level of detail

Full

Dates of creation, revision and deletion

GPJ 6.3.2019

Language(s)

  • Icelandic

Script(s)

Maintenance notes

  • Clipboard

  • Export

  • EAC

Related subjects

Related places