Bjarni Benediktsson (1908-1970) forsætisráðherra

Auðkenni

Tegund einingar

Einstaklingur

Leyfileg nafnaform

Bjarni Benediktsson (1908-1970) forsætisráðherra

Hliðstæð nafnaform

  • Bjarni Benediktsson

Staðlað form nafns/nafna samkvæmt öðrum reglum

Aðrar nafnmyndir

Auðkenni fyrir stofnanir

Lýsing

Fæðingar- og dánarár

30.4.1908 - 10.7.1970

Saga

Fæddur í Reykjavík 30. apríl 1908, dáinn 10. júlí 1970. Bjarni Benediktsson var 62 ára, er hann lézt. Hann var fæddur 30. apríl 1908 í Reykjavík. Foreldrar hans voru Benedikt alþingismaður Sveinsson Víkings gestgjafa á Húsavík við Skjálfanda Magnússonar og kona hans Guðrún Pétursdóttir bónda í Engey Kristinssonar. Hann stundaði nám í Menntaskólanum í Reykjavík og lauk stúdentsprófi vorið 1926 og árið 1930 lauk hann lögfræðiprófi við Háskóla Íslands. Á árunum 1930–1932 stundaði hann erlendis framhaldsnám í stjórnlagafræði, aðallega í Berlín. Haustið 1932 varð hann prófessor í lögum við Háskóla Íslands og gegndi því starfi til hausts 1940, er hann varð borgarstjóri í Reykjavík. Hinn 4. febr. 1947 var hann skipaður utanríkis- og dómsmálaráðherra og lét þá af borgarstjórastörfum. Hann átti síðan sæti í ríkisstj. til æviloka að undanskildu tímabilinu frá 24. júlí 1956 til 20. nóv. 1959, en þann tíma var hann ritstjóri Morgunblaðsins. Hann var utanríkis-, dómsmála- og menntamálaráðherra 1949–1950, utanrrh. og dómsmrh. 1950–1953, dómsmrh. og menntmrh. 1953–1956, dómsmrh., kirkjumrh., heilbrmrh. og iðnmrh. 1959–1961 og 1962–1963, forsrh. um skeið á árinu 1961 og frá 14. nóv. 1963 til dauðadags.

Staðir

Reykjavík

Réttindi

Stúdentspróf MR 1926. Lögfræðipróf HÍ 1930. Framhaldsnám í stjórnlagafræði, aðallega í Berlín, 1930–1932. Heiðursdoktor í lögfræði 1961 Háskóla Íslands.

Starfssvið

Prófessor í lögum við Háskóla Íslands 1932–1940. Borgarstjóri í Reykjavík 1940–1947. Skipaður 4. febrúar 1947 utanríkis- og dómsmálaráðherra, fór einnig með verslunarmál, lausn 2. nóvember 1949, en gegndi störfum til 6. desember. Skipaður 6. desember 1949 utanríkis-, dóms- og menntamálaráðherra, lausn 2. mars 1950, en gegndi störfum til 14. mars. Skipaður 14. mars 1950 utanríkis- og dómsmálaráðherra, lausn 11. september 1953. Skipaður sama dag dóms- og menntamálaráðherra, lausn 27. mars 1956, en gegndi störfum til 24. júlí. Ritstjóri Morgunblaðsins 1956–1959. Skipaður 20. nóvember 1959 dóms-, kirkju-, heilbrigðis- og iðnaðarmálaráðherra, leystur frá þeim störfum 8. september 1961 frá 14. september til 31. desember að telja og jafnframt falið að gegna störfum forsætisráðherra þann tíma, tók við fyrri störfum 1. janúar 1962, lausn 14. nóvember 1963. Skipaður sama dag forsætisráðherra og gegndi því starfi til æviloka.
Var í bæjarstjórn Reykjavíkur 1934–1942 og 1946–1949. Átti sæti í útvarpsráði 1934–1935. Endurskoðandi byggingarsjóðs 1935–1946. Skipaður 1939 í nefnd til þess að endurskoða framfærslulögin. Formaður nýbyggingarsjóðsnefndar 1941– 1944. Átti sæti í milliþinganefnd í stjórnarskrármálinu 1942–1947 og síðar formaður í annarri stjórnarskrárnefnd. Skipaður 1943 í skipulagsnefnd bygginga við Lækjargötu. Í skilnaðarnefnd 1944. Formaður Landsmálafélagsins Varðar 1945–1946. Var í stjórn Sparisjóðs Reykjavíkur og nágrennis 1952–1964, í stjórn Eimskipafélags Íslands (varaformaður) 1954–1964, í stjórn Árvakurs frá 1955 og stjórnarformaður Almenna bókafélagsins frá stofnun þess 1955 til æviloka. Átti sæti í Norðurlandaráði 1957–1959. Formaður Sjálfstæðisflokksins 1961–1970, var í miðstjórn flokksins frá 1936. Á allsherjarþingi Sameinuðu þjóðanna 1946.
Alþingismaður Reykvíkinga 1942–1946 og 1949–1970, landskjörinn alþingismaður (Reykvíkinga) 1946–1949 (Sjálfstæðisflokkur).
Utanríkis- og dómsmálaráðherra 1947–1949 og 1950–1953, utanríkis-, dóms- og menntamálaráðherra 1949–1950, dóms- og menntamálaráðherra 1953–1956, dóms-, kirkju-, heilbrigðis- og iðnaðarmálaráðherra 1959–1961 og 1962–1963, forsætisráðherra 1961 og 1963–1970.
Forseti sameinaðs þings 1959. 2. varaforseti sameinaðs þings 1942–1943.
Samdi viðamikið rit: Deildir Alþingis (1939) og greinar um lögfræði og stjórnmál birtar í ritunum: Land og lýðveldi I—II (1965) og Land og lýðveldi III (1975). Hlaut verðlaun úr Móðurmálssjóði Björns Jónssonar ritstjóra 1957. — Um hann fjallar bókin Bjarni Benediktsson í augum samtíðarmanna (1983).
Ritstjóri: Morgunblaðið (1956–1959).

Lagaheimild

Bjarni Benediktsson tók fyrst sæti á Alþingi sumarið 1942 og átti hér sæti síðan og sat á 31 þingi alls. Forseti sameinaðs Alþingis var hann á sumarþinginu 1959. Hann var fulltrúi í Norðurlandaráði á árunum 1956–1959. Hann átti sæti í stjórn Happdrættis Háskóla Íslands 1933–1940, var bæjarfulltrúi í Reykjavík 1934–1940 og 1946–1949, átti sæti í útvarpsráði 1934–1935, var skipaður 1939 í nefnd til að endurskoða framfærslulögin, formaður nýbyggingarsjóðsnefndar 1941–1944, átti sæti í mþn. í stjórnarskrármálinu 1942–1945 og var formaður nýrrar stjórnarskrárnefndar frá 1947, var í sendinefnd á allsherjarþingi Sameinuðu þjóðanna 1946. Hann var í stjórn Sparisjóðs Reykjavíkur 1952–1965, í stjórn Eimskipafélags Íslands 1954–1964, í stjórn hlutafélagsins Árvakurs frá 1955 og formaður stjórnar Almenna bókafélagsins frá stofnun þess 1955. Í miðstjórn Sjálfstfl. var hann frá 1936 og formaður flokksins frá 1961. Hann varð félagi í Vísindafélagi Íslendinga 1935 og doktor í lögum í heiðursskyni við Háskóla Íslands haustið 1961.

Innri uppbygging/ættfræði

Foreldrar: Benedikt Sveinsson (fæddur 2. desember 1877, dáinn 16. nóvember 1954) alþingismaður og kona hans Guðrún Pétursdóttir (fædd 9. nóvember 1878, dáin 23. nóvember 1963) húsmóðir, hálfsystir móður Ragnhildar Helgadóttur alþingismanns og ráðherra. Faðir Björns Bjarnasonar alþingismanns og ráðherra og Valgerðar Bjarnadóttur alþingismanns, tengdafaðir Vilmundar Gylfasonar alþingismanns og ráðherra og Kristófers Más Kristinssonar varaþingmanns, bróðir Péturs Benediktssonar alþingismanns og móðurbróðir Halldórs Blöndals alþingismanns og ráðherra.
Maki 1 12. október 1935: Valgerður (fædd 31. janúar 1913, dáin 11. mars 1936) húsmóðir. Foreldrar: Tómas Tómasson og 1. kona hans Ingibjörg Hjartardóttir.
Maki 2 18. desember 1943: Sigríður Björnsdóttir (fædd 1. nóvember 1919, dáin 10. júlí 1970) húsmóðir. Foreldrar: Björn Jónsson og kona hans Anna Pálsdóttir.
Börn Bjarna og Sigríðar:
1) Björn Bjarnason 14. nóvember 1944 alþingismaður og ráðherra, Maki 21. september 1969: Rut Ingólfsdóttir fædd 31. júlí 1945 fiðluleikari. Foreldrar: Ingólfur Guðbrandsson og kona hans Inga Þorgeirsdóttir. Börn: Sigríður Sól (1972), Bjarni Benedikt (1978). 2) Guðrún Bjarnadóttir 13. júní 1946
3) Valgerður Bjarnadóttir 13. janúar 1950 alþingismaður, Maki 1: Vilmundur Gylfason fæddur 7. ágúst 1948, dáinn 19. júní 1983 alþingismaður og ráðherra. Foreldrar: Gylfi Þ. Gíslason alþingismaður og ráðherra og Guðrún Vilmundardóttir. Maki 2: Kristófer Már Kristinsson (æddur 3. ágúst 1948 íslenskufræðingur og varaþingmaður.
4) Anna Bjarnadóttir 18. júní 1955

Almennt samhengi

Tengdar einingar

Tengd eining

Eggert Eiríksson Briem (1879-1939) Viðey (17.7.1879 - 29.7.1939)

Identifier of related entity

HAH03064

Flokkur tengsla

fjölskylda

Dagsetning tengsla

Lýsing á tengslum

Tengd eining

Kristinn Magnússon (1895-1956) Reykjavík (2.11.1895 - 15.8.1956)

Identifier of related entity

HAH04091

Flokkur tengsla

fjölskylda

Dagsetning tengsla

Lýsing á tengslum

Tengd eining

Guðrún Ólafsdóttir (1890-1918) Bergstöðum ov (27.11.1890 - 25.6.1918)

Identifier of related entity

HAH04433

Flokkur tengsla

fjölskylda

Dagsetning tengsla

Lýsing á tengslum

Tengd eining

Gyða Briem (1908-1983) Reykjavík (12.5.1908 - 28.4.1983)

Identifier of related entity

HAH05130

Flokkur tengsla

fjölskylda

Dagsetning tengsla

Lýsing á tengslum

Tengd eining

Kristófer Finnbogason (1812-1892) Stórafjalli í Borgarhreppi (1.12.1812 - 17.12.1892)

Identifier of related entity

HAH09513

Flokkur tengsla

fjölskylda

Type of relationship

Kristófer Finnbogason (1812-1892) Stórafjalli í Borgarhreppi

is the cousin of

Bjarni Benediktsson (1908-1970) forsætisráðherra

Dagsetning tengsla

1908

Lýsing á tengslum

Tengd eining

Guðrún Finnbogadóttir (1810-1900) Stóra-Núpi (29.3.1810 - 23.5.1900)

Identifier of related entity

HAH04287

Flokkur tengsla

fjölskylda

Type of relationship

Guðrún Finnbogadóttir (1810-1900) Stóra-Núpi

is the cousin of

Bjarni Benediktsson (1908-1970) forsætisráðherra

Dagsetning tengsla

Lýsing á tengslum

Tengd eining

Halldór Blöndal (1938) alþm og ráðherra (24.8.1938 -)

Identifier of related entity

HAH06420

Flokkur tengsla

fjölskylda

Type of relationship

Halldór Blöndal (1938) alþm og ráðherra

is the cousin of

Bjarni Benediktsson (1908-1970) forsætisráðherra

Dagsetning tengsla

Lýsing á tengslum

Access points area

Efnisorð

Staðir

Occupations

Stjórnsvæði

Authority record identifier

HAH02651

Kennimark stofnunar

IS HAH

Reglur eða aðferð sem stuðst er við

Staða

Loka

Skráningarstaða

Fullt

Skráningardagsetning

GPJ 4.12.2017

Tungumál

  • íslenska

Leturgerð(ir)

Heimildir

®GPJ ættfræði 16.8.2023
Íslendingabók
Alþingi

Athugasemdir um breytingar

  • Clipboard

  • Flytja út

  • EAC

Related subjects

Tengdir staðir