Person

Signý Benediktsdóttir (1900-1991) Balaskarði

11.7.1900 - 7.1.1990

Á sólbjörtum degi þann 11. júlí sl. sumar var mannmargt heima á Balaskarði í tilefni af 90 ára af mæli húsmóðurinnar Signýjar Benediktsdóttur. Þar voru samankomnir afkomendur hennar, venslamenn og vinir. Sumt af þessu fólki var langt að komið til þess að gleðjast með gömlu konunni og heiðra hana í tilefni dagsins. Vegna sjúkleika hafði hún dvalið á Héraðshælinu á Blönduósi nokkurt skeið en fékk heimfararleyfi þennan dag með því skilyrði að koma þangað aftur að kvöldi. Við það stóð hún, svo sem var hennar von og vísa. Hún ræddi við gesti sína með blik í augum og bros á vör, þrátt fyrirað allir hlutu að sjá að þreki hennar var mjög brugið.
Afmælisdagurinn var síðasti dagur Signýjar heima á Balaskarði. Snemma í september kom Björg dóttir hennar, sem búsett er í Keflavík, norður til þess að sækja móður sína og flugu þær mæðgur suður. Ætlunin var að Signý gengi undir augnaaðgerð á Landakotsspítala, sem þó dróst nokkuð. Er til kom varð aðgerðin önnur því í ljós kom að Signý var haldin alvarlegum sjúkdómi, sem krafðist holskurðar. Eftir það var ferlivist hennar engin. Tók hún örlögum sínum með miklu æðruleysi og lagði þau í vald læknanna.
Vorið 1927, er þau Ingvar og Signý gáfu eftir ábúð á Smyrlabergi, voru þau í rauninni vegalaus. Mun hafa hvarflað að Ingvari að setjast að á Blönduósi, en til þess gat Signý ekki hugsað og réði því að svo varð ekki. Réðist þá svo að þau fengu Balaskarð til ábúðar. Búferlaflutningurinn frá Smyrla bergi að Balaskarði tók tvo daga með næturgistingu á Blönduósi. Kýrnar voru leiddar og búslóðinni tjaslað upp á hesta þar sem akvegur var ekki nema hluta af leiðinni. Takmarkið náðist þó og framundan var 41 árs dvöl Ingvars á Bala skarði en Signýjar 23 árum lengri.
Þau Balaskarðshjón eignuðust eftir nokkur ár ábúðarjörð sína, sem fljótlega breyttist úr niðurníðslu í hið snyrtilegasta býli. Íbúðarhús það sem enn er á Balaskarði byggðu þau árið 1944 og ræktunin óx. Undu þau hjón vel hag sínum. Tíminn leið og börnin uxu úr grasi. Hjá þeim var í fóstri um allmörg ár Ingvar Björnsson systursonur húsbóndans, síðar kennari á Akranesi.
Ekki er of sagt að Signý á Balaskarði hafi verið mikil skapfestu kona. Hún flíkaði ekki skoðunum sínum nema tilefni gæfist. Ævistarf hennar var helgað heimili og fjölskyldu meðan þrek entist. Hún tók þó þátt í kvenfélagi sveitar sinnar meðan hún taldi sig færa um. Hún var bókhneigð og fróð. Mikil rausn arkona heim að sækja. Kunna margir frá því að segja er nutu, bæði gangnamenn að hausti og fjölmargir sumargestir. Fáferðugt var að vetrinum á Laxárdal, enda dalurinn snjóþungur og vetrarríki mikið.
Eftir nokkurra vikna dvöl á Landakoti kom hún norður til dvalar á Héraðshælinu á Blönduósi þar sem hún andaðist þ. 7. þ.m.

Stóradalssel (Sléttárdalur) Svínavatnshreppi: Þröm: Eldjárnsstaðir: Smyrlaberg 1926: Balaskarð 1927:

Frá lífinu að Smyrlabergi og mörgu fleiru segir Ingvar í endurminningum sínum.
Mikil saga er á bak við eyðingu byggðar á Laxárdal og varð það fjölskyldunni á Balaskarði ærin lífsreynsla en hún hefir í engu hopað um búsetuna, þrátt fyrir að Balaskarð er nú og hefir verið um allmörg ár annar tveggja bæja á norðanverðum dalnum.

Signý fæddist 11. júlí árið 1900 í Stóradalsseli í Svínavatnshreppi sem síðar nefndist Sléttárdalur og er nú í eyði. Foreldrar hennar voru hjónin Ásta María Björnsdóttir og Benedikt Einarsson, sem þar bjuggu þá. Síðar bjuggu þau á Þröm, fremsta bæ í Blöndudal, sem kominn er einnig í eyði fyrir mörgum árum. Þaðan lá leiðin að næsta bæ Eldjárnsstöðum sem nú er fremsti bær í byggð, nokkru framanvið Eiðsstað þann þekkta virkjunarstað.
Á Eldjárnsstöðum kynntist Signý ungum manni, Ingvari Pálssyni, sem þó var fimm árum eldri en hún og gengu þau í hjónaband. Ungu hjónin hófu búskap sinn á Eldjárnsstöðum árið 1920 og bjuggu þar til vorsins 1926. Á þeim árum andaðist móðir Signýjar og þar fæddist ungu hjónunum sonurinn
1) Ástmar, síðar bifreiðastjóri á Skagaströnd. Hann var á þriðja ári er fjölskyldan flutti að Smyrlabergi í Torfalækjarhreppi þar sem dvölin varð aðeins eitt ár. Þangað flutti og Benedikt faðir Signýjar er brugðið hafði búi, svo og systir Signýjar Sólbjörg. Var Benedikt með þeim hjónum meðan líf hans entist.
2) Björg
Á Balaskarði fæddust svo tvíburasysturnar
3) Elsa og
4) Geirlaug
sem staðið hafa fyrir búi með móður sinni síðan faðir þeirra lést, haustið 1968 og í dag eru búendur á Balaskarði.

Á Smyrlabergi varð dvöl fjölskyldunnar erfið. Húsakynni voru slæm og músagangur svo mikill um veturinn að þær hlupu stundum yfir andlitin á fólkinu á nóttunni.

IS HAH

Final

Full

GPJ 17.7.2017

• Icelandic

http://www.mbl.is/greinasafn/minningaleit/