Person

Peter Duus (1795- júlí 1868) Höndlunarfaktor á Skagaströnd,

22.3.1795 - júlí 1868

[Hans Peter] Pétur Duus 22.3.1795 - júlí 1868. Höndlunarfaktor á Skagaströnd, Spákonufellssókn, Hún. 1835. Faktor í Garðabæ, Stokkseyrarsókn, Árn., 1845. Kaupmaður í Keflavík, Útskálasókn, Gull. 1860. Fæddur í Kaupmannahöfn.

„Peter Duus kaupir verslunina í Keflavík 3. júní 1848 af Martin Smith sem hafði rekið þar verslun um árabil. Peter Duus var kvæntur Ástu Tómasdóttur Bech. Þau voru ung þegar þau kynntust í Reykjavík. Foreldrar Ástu bjuggu á Kjalarnesi. Ásta hafði búið lengi í Kaupmannahöfn þegar þau Peter Duus hittast. Þau giftu sig fljótlega og fóru til Kaupmannahafnar en stoppuðu ekki lengi þar því Peter bauðst verslunarstjórastaða í Reykjavík. Þaðan fara þau til Skagastrandar og síðan til Eyrarbakka þar sem þau efnuðust vel. Þegar þau frétta að verslunin í Keflavík var til sölu hafa þau trúlega verið fljót að grípa tækifærið, því þá var Keflavík stærsti verslunarstaðurinn á suð-vesturlandi. Þegar þau kaupa verslunina eru fyrir í Keflavík tvær verslanir, K-nudtzons verslun og Verslun Sveinbörns Ólafssonar (Miðverslun). Seinna kom Ziemsen, sem við þekkjum sem Ziemsen í Rvík. Kaupverð eignanna var 3.700 ríkisdalir. Ef miðað er við verkamannalaun í þá daga og í dag, myndi eignin reiknast á kr.19.824.000.

Peter Duus og Ásta innleiddu ýmsar nýjungar í Keflavík t.d létu þau gera stóran matjurtagarð við íbúðarhús sitt og ræktuðu þar ýmsar káltegundir. Deilur hlutust af við Leirubændur og dómsmál vegna landamerkja, en kartöflugarður hjónanna utan í Hólmsbjargi reyndist vera innan Leirulands.
Peter Duus og Ásta eignuðust 4 börn sem hétu, Hans Pétur, Lovísa Henrietta Florentina, Anna Guðrún og Lúðvík Tómas Henrik.
Áfram reka þau verslunina með miklum myndarbrag til ársins 1868 eða í 20 ár. Þóttu þau hin mestu sómahjón og segir Sr. Sigurður Sívertsen á Útskálum svo um Ástu: „Hún var mikill kvenskörungur. Mesta reglukona, stjórnssöm, utanhúss sem innan.“ Um Peter Duus sagði Sigurður: „Hann var reglu- og atorkumaður, áreiðanlegur, stjórnsamur, vandaður húsfaðir og tápmikill.“

Hans Pétur Duus tók við Duusverzlun eftir föður sinn Pétur Duus. Hafði faðir hans selt honum verzlunina í hendur 1864 og var verzlunin þá metin á 15000 ríkisdali. Hann rak verslunina í 4 ár.

Árið 1868 taka við versluninni sonur þeirra Hans Peter, og tengdasonur Daníel Johnsen. Þeir ráku verslunina saman í 6 ár en þá kaupir Hans Peter Daníel mág sinn útúr fyrirtækinu.

Kaupmaður, Fiskhöndlari áður en hann flytur til Íslands

Foreldrar hans; Peter Duus og Anne Knudsen Kaupmannahöfn.

Maki 1, 11.9.1822; Annetje Kolk 1805 Amsterdam, foreldrar hennar; Jacob Kolk „schuitenvoeder“ og Tanneke Jansen
Maki 2, 6. apríl 1827, Ásta Tómasdóttir Bech 3.11.1795 - 2.8.1864. Var í Reykjavík 27, Reykjavíkurkaupstað 1801. Húsfreyja í Garðabæ, Eyrarbakka, Árn., 1845.

Börn hans með fyrri konu;
1) Jakob Henrik Duus 2.8.1823
2) Jannecke Duus 1823 maður hennar 2.5.1845; Andreas Farino Nagel
Með seinni konu;
1) Hans Peter Duus 1829 - 23.7.1884. Var í Garðabæ, Stokkseyrarsókn, Árn., 1845. Kaupmaður í Keflavík, 1880. Kona hans 1873: Friðrika Kristjana Sveinbjörnsdóttir Duus 9.12.1844. Var í Keflavík, Útskálasókn, Gull. 1860 og í Keflavík, 1880.
2) Lovise Henriette Florentine Duus 1830 - 18.2.1835. Var á Skagaströnd, Spákonufellssókn, Hún. 1835.
3) Anna Guðrún Duus 1832. Var á Skagaströnd, Spákonufellssókn, Hún. 1835. Húsfreyja á Ísafirði. „Hin mesta snildarkona, virt og elskuð af öllum“, segir í Blöndu. Maður hennar Daníel Arason Johnsen kaupmaður í Kaupmannahöfn.
4) Ludvig Tómas Henrik Duus 20.2.1835 - 8.5.1861. Var á Garðbæ, Stokkseyrarsókn, Árn. 1845. Factor? í Keflavík, Útskálasókn, Gull. 1860.

Peter kom til landsins 1824, ráðinn sem verslunarstjóri af Gísla Símonarsyni frá Málmey í Skagafirði, Duus starfaði fyrst við verslun hans [C. A. Jacobæus í Reykjavík] í Reykjavík en síðar á Skagaströnd.
1848 - Peter Duus keypti verslunina í Keflavík af Martin Smith á 3.700 ríkisdali.
„Hinn harðasti vetur yfir land allt og stóðu hörkur miklar, svo aldrei varð hlé á frá þorrakomu til góuloka. Varð hér mikil neyð af bjargarskorti. ... Vorið rigningarsamt og sama óþurrkatíð fram á slátt. Heyjaðist illa. Seinna strandaði jakt hans „Ása“ [P. Duus kaupmanns í Keflavík sem dó í júli] í Keflavík, hlaðin fiski og búin til útsiglingar. Menn drukknuðu allir, 6 að tölu.“
Grafreitur þeirra er í Útskálakirkjugarði. Séra Sigurður B. Swertsen prestur á Útskálum ritaði ( kirkjubókina, en hann færði nöfn þeirra hjóna í dánardáld eftirfarandi um frú Ástu „Hún var mikill kvenskörungur, mesta reglukona, stiórnsöm utan hús og innan.“ Um P. Duus „Var hann reglu-og atorkumaður, áreiöanlegur, stjórnsamur, vandaður húsfaöir og tápmikill."
Og þótt Duus kaupmaður þætti harður í viöskiptum, var þvf æfinlega bætt við, er um hann var rætt: „En hann gerði aldrei gys að fátækum viðskiptamönnum sínum, né leyfði þjónum sínum það."

IS HAH

Final

Full

GPJ 27.1.2021

• Icelandic

®GPJ ættfræði
Ftún bls. 36, 37.
Suðurnesjaannáll 1868
Duus verslun – letursteinn „HPD“ – Ferlir https://ferlir.is/duus-verslun-letursteinn-hpd/