Fnjóskadalur Þingeyjarsýslu

Identity area

Type of entity

Corporate body

Authorized form of name

Fnjóskadalur Þingeyjarsýslu

Parallel form(s) of name

Standardized form(s) of name according to other rules

Other form(s) of name

Identifiers for corporate bodies

Description area

Dates of existence

(874) -

History

Fnjóskadalur (stundum kallaður Hnjóskadalur áður fyrr) er mikill dalur í Suður-Þingeyjarsýslu. Hann dregur nafn af svokölluðum „fnjóskum“, sem eru „þurrir og feysknir trjábútar“.

Dragáin Fnjóská rennur eftir honum. Í suðri endar hann í þrem eyðidölum, Bleiksmýrardal, Hjaltadal og Timburvalladal, en nyrst sveigir dalurinn til vesturs og heitir þar Dalsmynni. Um það rennur Fnjóská til sjávar í Eyjafirði. Norður af dalnum er Flateyjardalsheiði og norðan við hana Flateyjardalur. Vestan dalsins er Vaðlaheiði og vestan hennar er Svalbarðsströnd. Austan dalsins eru einnig fjöll, að norðan milli hans og Köldukinnar og að sunnan milli Fnjóskadals og Bárðardals. Þar á milli er Ljósavatnsskarð.

Hringvegurinn liggur um Fnjóskadal og til vesturs til Svalbarðsstrandar um Víkurskarð, nokkru sunnan við Dalsmynni, en til austurs um Ljósavatnsskarð til Bárðardals. Áður lá vegurinn til Eyjafjarðar upp úr dalnum á móts við Ljósavatnsskarð yfir Vaðlaheiði, en nú hafa verið gerð jarðgöng undir heiðina, Vaðlaheiðargöng.

Places

Legal status

Í Fnjóskadal er Vaglaskógur, einn stærsti upprunalegi skógur á Íslandi, en einnig eru þar Lundsskógur og Þórðarstaðaskógur.

Functions, occupations and activities

Dalurinn er grafinn af vatnsföllum, einkum Fnjóská og skriðjöklum á ísöld. Hann lá upphaflega beint norður og var þá Flateyjardalsheiði og Flateyjardalur hluti af honum og Fnjóská rann til sjávar í utanverðan Skjálfanda. Með tímanum grófu ár og jöklar skarð í fjöllin þar sem Dalsmynni er nú og svo fór að lokum að Fnjóska fann sér þar farveg og tók að renna til Eyjafjarðar.

Í ísaldarlok, fyrir um 12.000 árum síðan, stífluðu jöklar Dalsmynni og Ljósavatnsskarð og þá myndaðist mikið jökullón í dalnum, um 40 kílómetra langt, og má enn sjá móta fyrir strandlínum þess hátt í hlíðum fjallanna. Lónið hvarf þegar jöklarnir hopuðu.

Jarðhiti er við Reyki og þaðan liggur hitaveita allt til Grenivíkur.

Mandates/sources of authority

Internal structures/genealogy

Í dalnum eru margir bæir, og má þar meðal annarra nefna Steinkirkju, Þverá, Illugastaði, Kotungsstaðir, Végeirsstaði, Háls, Reyki, Hallgilsstaði og Sólvang.

General context

Relationships area

Related entity

Fnjóskárbrú í Fnjóskadal (1908 -)

Identifier of related entity

HAH00863

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

Related entity

Jón Ólafsson (1877-1957) Hjaltadal Fnjóskadal, Sörlastöðum og Fjósatungu (24.6.1877 - 10.9.1957)

Identifier of related entity

HAH06595

Category of relationship

associative

Type of relationship

Jón Ólafsson (1877-1957) Hjaltadal Fnjóskadal, Sörlastöðum og Fjósatungu

is the associate of

Fnjóskadalur Þingeyjarsýslu

Dates of relationship

24.6.1877

Description of relationship

Hjaltadal í Fnjóskadal og Fjósatungu í sömu sveit til 1889. Fluttist þá að Sörlastöðum og var þar fram til 1901. Bóndi í Fjósatungu í Fnjóskadal 1901-05, í Hjaltadal 1905-08 og á Snæbjarnarstöðum í Fnjóskadal 1908-24. Vinnumaður á Snæbjarnarstöðum, Hálssókn, S-Þing. 1930.

Related entity

Fnjóská í Fnjóskárdal ((874) -)

Identifier of related entity

HAH00864

Category of relationship

associative

Type of relationship

Fnjóská í Fnjóskárdal

is the associate of

Fnjóskadalur Þingeyjarsýslu

Dates of relationship

Description of relationship

Related entity

Vaglaskógur ((1950))

Identifier of related entity

HAH00224

Category of relationship

associative

Type of relationship

Vaglaskógur

is the associate of

Fnjóskadalur Þingeyjarsýslu

Dates of relationship

Description of relationship

Related entity

Vaðlaheiði (874 -)

Identifier of related entity

HAH00888

Category of relationship

associative

Type of relationship

Vaðlaheiði

is the associate of

Fnjóskadalur Þingeyjarsýslu

Dates of relationship

Description of relationship

Access points area

Subject access points

Place access points

Occupations

Control area

Authority record identifier

HAH00865

Institution identifier

IS HAH

Rules and/or conventions used

Status

Final

Level of detail

Full

Dates of creation, revision and deletion

GPJ skráning 11.5.2020

Language(s)

  • Icelandic

Script(s)

Sources

Guðmundur Paul

Maintenance notes

  • Clipboard

  • Export

  • EAC

Related subjects

Related places