Eiðar á Eiðaþinghá

Identity area

Type of entity

Corporate body

Authorized form of name

Eiðar á Eiðaþinghá

Parallel form(s) of name

Standardized form(s) of name according to other rules

Other form(s) of name

Identifiers for corporate bodies

Description area

Dates of existence

(1950)

History

Eiðar á Eiðaþinghá, innmannasveit.
Í grennd við Eiða sem Fljótsdæla gefur til kynna að Selfljót hafi runnið í Lagarfljót. Í sveitarlýsingu Eiðaþinghár, sem liggur á mörkum Útmannasveitar, þar sem Selfljótið á upptök sín í Gilsá má lesa þetta: „Um og utan við Eiða einkennist landið mjög af vötnum milli lágra hæða, og ganga víða tangar í og eið á milli. Bæjarnafnið Eiðar skýrist af þessum staðháttum, myndað af eið á sama hátt og Hrísar af hrís.“ Sveitir og jarðir í Múlaþingi II bindi, bls. 219.

Benedikt Gíslason frá Hofteigi gerði að því skóna að allt landsvæðið frá núverandi Eiðastað, milli Lagarfljóts og Gilsá/Selfljóts alla leið út í Héraðsflóa hafi verið kallað á Eiðum. „Þetta land gæti heitið eiði á milli þessara vatna, og er þó ekki dæmi um það í landi hér, að svo mikið land sé nefnt eiði. En land þetta er ásland, og á milli þeirra er mikil fjöldi stöðuvatna og tjarna, og eitt hið stærsta Eiðavatn, snertispöl fyrir utan Eiða, og milli þess og Lagarfljóts er eiði, og vatnið þar að auki mjög vogskorið, svo nálega er eins og um fleiri vötn sé að ræða. Og á milli þessara vatna og fljótanna er fullt af eiðum á þessu landsvæði öllu saman, og svo, auk þess, á milli vatnanna sjálfra hér og þar. Það vaknar sú spurning, hvort í fyrndinni hafi ekki allt þetta landsvæði heitið á Eiðum.“ Eiðasaga bls.10

Eiði er er sagt vera í orðskýringum landbrú eða grandi, mjó landræma, sem tengir tvo stærri landmassa. Ætla má í því sambandi að Eiðar sé eiði í fleirtölu. Norður af Osló í Noregi er Eidsvoll (Eiðisvöllur)skilgreiningin á nafninu þar er sú að þjóðbraut sé umflotin vatnsfalli. Þegar fólkið á svæðinu í kringum Mjosavatn sigldi niður Voma ána og fólk frá Romerike sigldi upp sömu á, varð það að stoppa við Eidvoll sem er við Sundfossen. Eidsvoll varð því mikilvægur áningastaður þessa fólks, en ekki eiði í bókstaflegri meiningu þess orðs.
Því er þetta tiltekið hér, þar sem Eiðar eru u.þ.b. þar sem sagan segir að Selfljót/Gilsá hafi fallið í Lagarfljót. Hæðarpunktar á þessu svæði verða sérlega áhugaverðir í því sambandi. Eiðahólmarnir í Lagarfljóti eru 36 metra yfir sjávarmáli, Eiðavatn er sagt 41 mys enda hefur vatnsborð þess verið hækkað af manna völdum vegna virkjunar í Fiskilæk sem fellur úr því í Lagarfljót. Bærinn Straumur í Hróarstungu, sem stendur við Straumflóanum neðan við Eiða, þar sem Lagarfljót hefur auðsjáanlega grafið þröngan farveg í gegnum landið á leið sinni til sjávar er 41 mys. Bærinn Gröf austan Lagarfljóts rétt utan við Eiðavatn 39 mys og bærinn Hleinargarður rétt austan við Gilsá/Selfljót er 39 mys. Mýrarnar sem eru á milli Grafar og Hleinargarðs liggja á milli klapparása og virðast í svipaðri hæð og þessir tveir bæir.

Þriðja hæsta mannvirkið er langbylgjumastur á Eiðum sem er 220 m hátt. Senditíðni er 209 KHz.

Á Eiðum var rekinn Bændaskóli og síðar Alþýðuskóli auk barnaskóla. Á Eiðum hefur verið prestsetur.

Places

Eiðaþinghá (Innmannasveit]; Eiðastaður; Lagarfljót; Gilsá; Selfljót; Héraðsflói; Eiðahólmar; Eiðavatn; Fiskilækur; Straumur í Hróarstungu; Straumflói; Gröf austan Lagarfljóts; Hleinargarður;

Legal status

Functions, occupations and activities

Mandates/sources of authority

Internal structures/genealogy

General context

Relationships area

Related entity

Egilsstaðir á Völlum ((1880))

Identifier of related entity

HAH00236

Category of relationship

hierarchical

Dates of relationship

Description of relationship

Related entity

Lagarfljót - Lögurinn ((1950))

Identifier of related entity

HAH00361

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

Related entity

Jakob Kristinsson (1882-1965) Skólastjóri á Eiðum, (13.5.1885 - 11.7.1965)

Identifier of related entity

HAH05231

Category of relationship

hierarchical

Type of relationship

Dates of relationship

1928-1944

Description of relationship

Prestur og skólastjóri þar 1928-1938, fræðslustjóri 1939-1944

Related entity

Benedikt Magnússon Blöndal (1883-1939) kennari Hallormsstað og Eiðum (10.8.1883 - 10.1.1939)

Identifier of related entity

HAH02569

Category of relationship

hierarchical

Type of relationship

Dates of relationship

Description of relationship

Kennari á Eiðum

Related entity

Guttormur Vigfússon (1850-1928) alþm Geitagerði (8.8.1850 - 26.12.1928)

Identifier of related entity

HAH04578

Category of relationship

hierarchical

Type of relationship

Guttormur Vigfússon (1850-1928) alþm Geitagerði

controls

Eiðar á Eiðaþinghá

Dates of relationship

1883

Description of relationship

Skólastjóri Búnaðarskólans 1883-1888

Related entity

Benedikt Kristjánsson (1874-1970) (16.12.1874 - 28.6.1970)

Identifier of related entity

HAH01107

Category of relationship

hierarchical

Type of relationship

Benedikt Kristjánsson (1874-1970)

controls

Eiðar á Eiðaþinghá

Dates of relationship

Description of relationship

Skólastjóri Búnaðarskólans

Access points area

Subject access points

Place access points

Occupations

Control area

Authority record identifier

HAH00197

Institution identifier

IS HAH-Aust

Rules and/or conventions used

Status

Final

Level of detail

Full

Dates of creation, revision and deletion

GPJ 20.2.2019

Language(s)

  • Icelandic

Script(s)

Maintenance notes

  • Clipboard

  • Export

  • EAC

Related subjects

Related places