Person

Arnór Egilsson (1856-1900) ljósmyndari

• Arnór Egilsson ljósmyndari

17.8.1856 - 5.5.1900

Arnór Egilsson 17. ágúst 1856 - 5. maí 1900 Var í Hringveri, Húsavíkursókn, S-Þing. 1860. Verzlunarþjónn og ljósmyndari á Blönduósi 1880 og Vertshúsi 1882-1885. Ljósmyndasmiður á Hæl, Þingeyrasókn, Hún. 1890. Bóndi og ljósmyndari á Bjarnastöðum í Vatnsdal 1893-1899. Ljósmyndasmiður á Akureyri 1900. Arnór Egilsson fæddist á Holtastöðum í Langadal í Húnavatnssýslu 4. ágúst 1856. Faðir hans var Egill Halldórsson (1819-1894) bóndi og smiður á Reykjum á Reykjabraut og móðir Sigurveig Jóhannesdóttir (1832-1899) húsfreyja frá Laxamýri. Sigurveig var fyrri kona Egils. Þau skildu en hún giftist síðar Þorsteini Snorrasyni bónda síðast í Brekknakoti í Reykjahverfi S-Þing. Síðustu ár sín bjó hún í Argyle byggð í Kanada og lést þar.

Hringver Húsavík; Blönduós 1878-1885; Hæll 1885-1891; Stóra-Giljá 1891, Bjarnastaðir 1893-1899; Akureyri 1899-1900:

Lærði ljósmyndun í Kaupmannahöfn

Um tvítugsaldur vann hann við verslunarstörf á Blönduósi en sigldi síðan til Kaupmannahafnar að læra ljósmyndun. Árið 1882 kvæntist hann Valgerði Ólafsdóttur frá Leysingjastöðum og hófu þau búskap á Blönduósi. Þar stundaði Arnór veitingasölu í Vertshúsinu en rak með ljósmyndastofu. Byggði hann viðbyggingu við Vertshúsið árið 1884 sérstakt hús til myndatökunnar og starfaði þar til ársins 1885.

Þrátt fyrir að glerplötur Arnórs hafi nær allar eyðilagst er varðveitt talsvert magn af pappírseftirtökum í ýmsum söfnum og gefa þær nokkra yfirsýn yfir starf hans. Arnór virðist, eins og flestir ljósmyndarar, hafa gætt þess lengst af að merkja sér myndirnar. Þó er ólíklegt að svo hafi verið í fyrstu. Áletrunin Arnór Egilsson Blönduósi er sýnileg á allmörgum ljósmyndum, sem og áletrunin Arnór Egilsson Ísland, en báðar eru þær frá fyrstu árum Arnórs sem ljósmyndara, en eins og áður sagði eru elstu myndirnar líklega ekki áritaðar. Áritanir frá Hæli og Bjarnastöðum er mun fleiri. Þá má geta þess að örfáar myndir eru til með áletruninni Arnór Árnason Gilá, þar sem hann var í eitt ár eins og að framan sagði. Flestar ljósmyndir Arnórs voru svokallaðar visit myndir. Hétu þær þessu nafni þar sem þær voru svipaðar á stærð og heimsóknarspjöld, visitcards, sem velþekkt voru á betri heimilum víða um heim.

Myndir í cabinet stærð voru mun fátíðari. Eins og flestir ljósmyndarar var starfsemi þeirra að mestu leyti bundin við ljósmyndastofur, þar sem hægt var að koma við þokkalegri lýsingu. Á þeirri myndatöku höfðu ljósmyndararnir lifibrauð sitt. Hins vegar áttu þeir einnig til að taka útimyndir og mannlífsmyndir, þótt slíkt væri fremur til gamans en til gróða. Þó munu einhverjir hafa keypt slíkar myndir til að hafa uppi við á heimilum sínum. Arnór stundaði slíka myndatöku í nokkru mæli. Varðveist hafa allmargar myndir frá Blönduósi, teknar af Arnóri við upphaf byggðar þar.

Foreldrar hans: Sigurveig Jóhannesdóttir 13. maí 1832 - 9. nóvember 1899. Tökubarn að Skógum í Skinnastaðarsókn, Þing., 1845. Húsfreyja á Héðinshöfða á Tjörnesi 1853 og Hringveri á Tjörnesi 1859. Húsfreyja á Langavatni, Aðaldælahreppi, S-Þing. 1874, Brekknakoti, Reykjahverfi 1876-78. Í vistum í S-Þing. Fluttist vestur að Kagaðarhóli í Húnaþingi 1879 til sonar síns og var þar eitthvað. Fluttist til Vesturheims 1896 frá Árnesi, Húsavíkurhreppi, S-Þing.

Maki 21. sept. 1882; Valgerður Ósk Ólafsdóttir, f. 28. okt. 1857 frá Leysingjastöðum, d. 4. maí 1933. Hæli og Bjarnastöðum.
Börn þeirra;
1) Ólafur Ingimar Arnórsson 5. júlí 1883 - 26. nóvember 1964 Kaupmaður í Reykjavík.
2) Egill Halldór Arnórsson 13. júní 1889 - 20. september 1951 Ljósmyndari á Laugavegi 3 b, Reykjavík 1930. Ljósmyndari í Reykjavík 1945. Nefndur Halldór Egill skv. Laxam.
3) Björn Magnús Arnórsson f. 7. október 1891 - 20. júlí 1962 Heildsali og stórkaupmaður í Reykjavík. Var í Reykjavík 1910. Heildsali á Reyki við Sundlaugaveg, Reykjavík 1930.

Tengdafaðir Arnórs bjó á Hæli í Torfalækjarhreppi síðustu búskapar ár sín, en árið 1885 lést hann og Arnór flutti sig um set ásamt Valgerði konu sinni og tók við búi að Hæli. Mun nær útilokað að hafa lifibrauð af ljósmyndatökum, þó veitingasala bættist þar við. Það áttu margir frumkvöðlar ljósmyndunar á Íslandi eftir að reyna og því í raun einsýnt fyrir Arnór að hefja hefðbundin búskap. Á Hæli bjó Arnór til 1890. Árið 1891 var hann á Stóru-Giljá í Þingi, en keypti síðan Bjarnastaði í Vatnsdal og bjó þar ásamt fjölskyldu sinni frá 1892-1899. Allan þann tíma hélt Arnór áfram að taka ljósmyndir af miklum krafti. Vorið 1899 vatt hann sínu kvæði í kross og ákvað að reyna enn á ný að hafa atvinnu af ljósmyndun. Keypti hann þá ljósmyndastofu Önnu Schiöth á Akureyri ásamt öllum tækjum og myndplötusafni. Í auglýsingu í blaðinu Stefni í júnímánuði tilkynnti Arnór að hann hefði nú tekið yfir rekstur Önnu og bauð bæjarbúum að láta taka af sér góðar og vandaðar ljósmyndir, svo notuð séu hans orð. Arnór fullyrti einnig að almennt væri viðurkennt að hans myndir tækju öðrum íslenskum ljósmyndum fram.

Akureyringar nutu hæfileika Arnórs þó í stuttan tíma. Þrátt fyrir ungan aldur veiktist hann af krabbameini og var mjög veikur veturinn 1899-1900. Hann lést á vordögum, 4. maí 1900 frá konu og þremur ungum börnum aðeins 44 ára gamall.

Leiða má líkum að því að Arnór hafi farið í ljósmyndaferð til Skagafjarðar árið 1888, hugsanlega í boði Ludvigs Popp kaupmanns og fleiri ríkismanna í Skagafirði. Í þeirri ferð tók að þvi er virðist allmargar þekktar ljósmyndir, þar á meðal elstu yfirlitsmyndina, sem er þekkt af Sauðárkróki.

IS HAH

Final

Full

GPJ 6.11.2017

• Icelandic

®GPJ ættfræði
íslendingabók