Auðkenni
Tegund einingar
Fyrirtæki/stofnun
Leyfileg nafnaform
Helgafell á Heimaey
Hliðstæð nafnaform
Staðlað form nafns/nafna samkvæmt öðrum reglum
Aðrar nafnmyndir
Auðkenni fyrir stofnanir
Lýsing
Fæðingar- og dánarár
Saga
Helgafell er 226 metra hátt eldfjall suðaustan á Heimaey.
„Sólu roðið sumarský, svífur yfir Helgafelli“.
Þannig orti Sigurbjörn Sveinsson í ,,þjóðsöng Vestmannaeyinga", „Yndislega eyjan mín“. Helgafell gaus síðast fyrir um fimm þúsund árum, fullvíst er talið, að gos úr fellinu hafi tengt saman Norðurklettana, Dalfjall og Stórhöfða og myndað Heimaey eins og við þekkjum hana í dag. Kaupstaðurinn stendur allur á Helgafellshrauni, sem ber þó mörg nöfn, t.d. Agðahraun og Strembuhraun.
Nafngift Helgafells er sögð vera sú að írskur þræll að nafni Helgi, sem hafði flúið eftir vígið á Hjörleifi, hafi verið drepinn þar af Ingólfi Arnarsyni og hans mönnum. Það er algengur misskilningur að eitthvað sé heilagt við Helgafell.
Vörðurnar á brún fellsins eru leifar frá vaktstöðu heimamanna eftir Tyrkjaránið 1627. Vökumenn áttu að vera komnir á Helgafell fyrir sólarlag og vera fram á miðmorgun. Ef þeir yrðu varir við eitthvað grunsamlegt, skyldi annar þeirra hlaupa niður á Skans. Hinn átti að hringja kirkjuklukkunum.
Í hlíðum Helgafells er Helgafellsvöllur, knattspyrnuvöllur sem var gerður eftir gos.
Staðir
Vestmaanneyjar
Réttindi
Starfssvið
Lagaheimild
Helgafellið er 226 m á hæð og varð til í gosi, sem mun hafa tengt saman norðurklettana, Dalfjall og suðurhlutann þannig að Heimaey varð til eins og hún leit út fram að Heimaeyjargosinu 1973. Tiltölulega auðvelt er að ganga á fellið, þótt bratt sé, líta augum grasi gróinn gíginn, og njóta útsýnis til allra átta. Eftir Tyrkjaránið 1627 var hver ábúandi í Eyjum skyldugur til þess að taka þátt í vöktum á fellinu, tveir menn í senn, og átti annar að bera fréttir niður á Skans, ef sást til grunsamlegra skipaferða, en hinn að hringja kirkjuklukkunum. Héldust vaktirnar fram yfir 1700. Á 7. áratug seinustu aldar komst sú saga í hámæli, að Helgafell ætti eftir að hefna harma sinna vegna mikils malarnáms, sem átti sér stað í suðurhlíð þess. Var á meðal bæjarbúa talað um hefnd Helgafells, sem listmálarinn Guðni Hermansen túlkaði í samnefndu málverki, þar sem sjá mátti fellið spúa eldi og eimyrju. Ári síðar hófst eldgos við rætur Helgafells!
Innri uppbygging/ættfræði
Almennt samhengi
Tengdar einingar
Tengd eining
Identifier of related entity
Flokkur tengsla
Dagsetning tengsla
Lýsing á tengslum
Access points area
Efnisorð
Staðir
Occupations
Stjórnsvæði
Authority record identifier
Kennimark stofnunar
Reglur eða aðferð sem stuðst er við
Staða
Loka
Skráningarstaða
Hluti
Skráningardagsetning
Tungumál
- íslenska
Leturgerð(ir)
Heimildir
Guðmundur Paul http://www.heimaslod.is/index.php/Helgafell