Identity area
Type of entity
Corporate body
Authorized form of name
Helgafell á Heimaey
Parallel form(s) of name
Standardized form(s) of name according to other rules
Other form(s) of name
Identifiers for corporate bodies
Description area
Dates of existence
History
Helgafell er 226 metra hátt eldfjall suðaustan á Heimaey.
„Sólu roðið sumarský, svífur yfir Helgafelli“.
Þannig orti Sigurbjörn Sveinsson í ,,þjóðsöng Vestmannaeyinga", „Yndislega eyjan mín“. Helgafell gaus síðast fyrir um fimm þúsund árum, fullvíst er talið, að gos úr fellinu hafi tengt saman Norðurklettana, Dalfjall og Stórhöfða og myndað Heimaey eins og við þekkjum hana í dag. Kaupstaðurinn stendur allur á Helgafellshrauni, sem ber þó mörg nöfn, t.d. Agðahraun og Strembuhraun.
Nafngift Helgafells er sögð vera sú að írskur þræll að nafni Helgi, sem hafði flúið eftir vígið á Hjörleifi, hafi verið drepinn þar af Ingólfi Arnarsyni og hans mönnum. Það er algengur misskilningur að eitthvað sé heilagt við Helgafell.
Vörðurnar á brún fellsins eru leifar frá vaktstöðu heimamanna eftir Tyrkjaránið 1627. Vökumenn áttu að vera komnir á Helgafell fyrir sólarlag og vera fram á miðmorgun. Ef þeir yrðu varir við eitthvað grunsamlegt, skyldi annar þeirra hlaupa niður á Skans. Hinn átti að hringja kirkjuklukkunum.
Í hlíðum Helgafells er Helgafellsvöllur, knattspyrnuvöllur sem var gerður eftir gos.
Places
Vestmaanneyjar
Legal status
Functions, occupations and activities
Mandates/sources of authority
Helgafellið er 226 m á hæð og varð til í gosi, sem mun hafa tengt saman norðurklettana, Dalfjall og suðurhlutann þannig að Heimaey varð til eins og hún leit út fram að Heimaeyjargosinu 1973. Tiltölulega auðvelt er að ganga á fellið, þótt bratt sé, líta augum grasi gróinn gíginn, og njóta útsýnis til allra átta. Eftir Tyrkjaránið 1627 var hver ábúandi í Eyjum skyldugur til þess að taka þátt í vöktum á fellinu, tveir menn í senn, og átti annar að bera fréttir niður á Skans, ef sást til grunsamlegra skipaferða, en hinn að hringja kirkjuklukkunum. Héldust vaktirnar fram yfir 1700. Á 7. áratug seinustu aldar komst sú saga í hámæli, að Helgafell ætti eftir að hefna harma sinna vegna mikils malarnáms, sem átti sér stað í suðurhlíð þess. Var á meðal bæjarbúa talað um hefnd Helgafells, sem listmálarinn Guðni Hermansen túlkaði í samnefndu málverki, þar sem sjá mátti fellið spúa eldi og eimyrju. Ári síðar hófst eldgos við rætur Helgafells!
Internal structures/genealogy
General context
Relationships area
Related entity
Identifier of related entity
Category of relationship
Dates of relationship
Description of relationship
Access points area
Subject access points
Place access points
Occupations
Control area
Authority record identifier
Institution identifier
Rules and/or conventions used
Status
Final
Level of detail
Partial
Dates of creation, revision and deletion
Language(s)
- Icelandic
Script(s)
Sources
Guðmundur Paul http://www.heimaslod.is/index.php/Helgafell